Ung thư đại trực tràng và những dấu hiệu nhận biết

Ở Việt Nam, bệnh nhân ung thư đại trực tràng thường phát hiện rất muộn bởi nhiều lý do. Chính vì vậy, tỷ lệ kéo dài sự sống rất thấp. Một trong lý do lớn nhất là do hầu hết các dấu hiệu sớm của ung thư đại tràng thường không rõ ràng hoặc dễ bị nhầm lẫn khiến mọi người chủ quan. Vậy những dấu hiệu nào giúp chúng ta nhận ra căn bệnh nguy hiểm này?

1. Đau bụng

Đau bụng là một trong những triệu chứng sớm nhất và có ở 70 – 80% bệnh nhân ung thư đại trực tràng. Những cơn đau xuất hiện không theo một quy luật nào: có thể đau bất kỳ lúc nào trong ngày, vị trí đau thường ở chỗ ung thư.

Cơn đau có thể dài hay ngắn, từ vài phút đến vài giờ. Cường độ đau lúc đầu thì ít, về sau đau nhiều. Ở giai đoạn muộn của ung thư ở đại tràng thường có triệu chứng bán tắc ruột: bệnh nhân đau bụng từng cơn, đôi khi thấy sôi bụng, sau khi trung tiện được thì hết đau. Đặc biệt ung thư ở đại tràng trái thì thường đau dữ dội khi có biến chứng tắc ruột.

2. Rối loạn tiêu hoá

Bệnh nhân ung thư đại trực tràng 60% sẽ xuất hiện rối loạn tiêu hóa sớm. Biểu hiện bằng táo bón, đi ngoài phân lỏng hoặc xen kẽ giữa táo bón và đi ngoài phân lỏng.

Táo bón thường thấy ở ung thư đại tràng trái nhiều hơn, táo bón kéo dài làm bệnh nhân khó chịu, nhức đầu, chán ăn, ảnh hưởng đến sức khoẻ. Dùng thuốc nhuận tràng bệnh nhân có thể đi ngoài trở lại, nhưng sau đó lại táo bón tiếp tục.

3. Phân lẫn máu – dấu hiệu ung thư đại trực tràng

Phân của bệnh nhân ung thư đại trực tràng thường có máu do chảy máu ở chỗ ung thư (bên phải bị nhiều hơn bên trái). Chảy máu ở đại tràng phải thì phân thường có màu đỏ thẫm. Chảy máu ở đại tràng trái thì phân có máu màu đỏ hơn. Phân lẫn máu thường có ít chất nhầy của niêm mạc ruột.

Hiện tượng chảy máu thường này từng chút từng chút một nên lúc đầu không làm ảnh hưởng đến sức khoẻ bệnh nhân. Nhưng về sau do mất máu kéo dài sẽ khiến bệnh nhân bị mắc chứng thiếu máu.

4. Triệu chứng toàn thân

Người bị ung thư đại trực tràng thường có một số dấu hiệu nhận biết toàn cơ thể như:

– Sụt cân. Người bệnh có thể sụt cần từ từ làm bệnh nhân không chú ý. Cũng có trường hợp người bệnh xuống cân nhanh (5 cân trong 1 tháng). Đa phần người bệnh biểu hiện xuống cân thường kèm theo các triệu chứng chán ăn, mệt mỏi. Tuy nhiên có một số bệnh nhân chỉ có triệu chứng xuống cân đơn thuần, vẫn ăn uống bình thường.

– Thiếu máu: đặc điểm của thiếu máu trong ung thư đại tràng là thiếu máu mà không biểu hiện rõ sự mất máu. Nhiều bệnh nhân khi bị bệnh biểu hiện triệu chứng đầu tiên là thiếu máu nên thường được vào khoa máu điều trị trước khi đến khoa ngoại.

5. Sốt

Khoảng 16%- 18 % bệnh nhân ung thư đại tràng có triệu chứng duy nhất là sốt. Bởi vậy, những bệnh nhân này thường được đưa vào khoa truyền nhiễm với chẩn đoán là sốt thương hàn, cúm…

6. Khối u

Khoảng 60% nhân bệnh ung thư đại trực tràng sẽ sờ được khối u, nhất là ung thư ở đại tràng bên phải dễ sờ thấy u hơn ở đại tràng trái. U ở 2 góc phải và trái đại tràng thường khó sờ thấy hơn vì bị hai bờ sườn che lấp. Khi bệnh nhân sờ thấy u của đại tràng đó là giai đoạn muộn của bệnh và thường kèm theo các triệu chứng kể trên.

Nếu có bất cứ dấu hiệu nào để nghĩ là mình có thể bị ung thư đại trực tràng, thì bạn cần nhanh chóng thực hiện các kiểm tra cần thiết để biết chắc chắn mình không mắc căn bệnh này. Ngay cả trong trường hợp ung thư đã phát triển thì việc phát hiện sớm cũng có thể cải thiện đáng kể cơ may chữa khỏi bằng phẫu thuật cắt bỏ khối ung thư trước khi ung thư kịp lan sang các cơ quan khác.

BS Trần Hoài

BV Ung Bướu Nghệ An