Bệnh chàm khô: Triệu chứng, nguyên nhân và điều trị

Chàm khô là một bệnh lý về da phổ biến, gây nhiều triệu chứng khó chịu cho người bệnh. Bệnh này do nhiều nguyên nhân khác nhau như cơ địa, tác động của các yếu tố bên ngoài. Tùy thuộc vào nguyên nhân gây bệnh, chàm khô có thể bùng phát và gây ra các triệu chứng nghiêm trọng.

1. Bệnh chàm khô là gì?

Bệnh chàm khô là một loại bệnh da mãn tính hay còn được gọi là Eczema

Bệnh chàm khô là một loại bệnh da mãn tính, còn được gọi là chàm tiếp xúc giai đoạn mãn tính. Bệnh này thường gây ra các triệu chứng như da khô, sần, ngứa và bong tróc. Bệnh chàm khô xảy ra do lớp sừng của da bị tổn thương, dẫn đến tình trạng khô da, mất nước và kích thích tăng sinh tế bào sừng. 

Nó thường xuất hiện ở những vùng da có tiếp xúc thường xuyên với nước, hóa chất, mỹ phẩm và côn trùng, chẳng hạn như chàm khô ở chân,  chàm khô ở mặt, chàm khô ở tay. Mặc dù bệnh chàm khô không gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe, nhưng có tính chất dai dẳng, mãn tính và gây ngứa nhiều, có thể làm giảm chất lượng giấc ngủ, gây mất thẩm mỹ ngoại hình và gây phiền toái trong cuộc sống sinh hoạt.

2. Nguyên nhân bị chàm khô

Chàm khô do nhiều nguyên nhân khác nhau như cơ địa, tác động của các yếu tố bên ngoài

2.1 Do cơ địa của người bệnh

Các nhà nghiên cứu đã xác định rằng cơ địa đóng một vai trò quan trọng trong việc gây ra bệnh chàm khô. Những người có bệnh chàm khô thường có một khả năng di truyền bệnh lớn hơn so với người không mắc bệnh.

Cơ địa của người bệnh chàm khô bao gồm các yếu tố như:

• Hệ thống miễn dịch yếu: Khi hệ thống miễn dịch yếu, cơ thể không thể đánh bại được các tác nhân gây kích ứng, gây viêm và gây ngứa trên da. Điều này dẫn đến tình trạng da bị mất nước, khô và dễ bị tổn thương, tạo điều kiện thuận lợi cho sự phát triển của bệnh chàm khô.
• Hệ thống da khô: Một số người có hệ thống da thiếu nước, bị khô, dễ bị kích ứng và viêm da. Những người này có khả năng cao hơn để bị chàm khô.

2.2 Do tác động từ các yếu tố bên ngoài

Tiếp xúc với hóa chất là một trong những nguyên nhân gây chàm khô 

Điều kiện môi trường và các yếu tố bên ngoài cũng đóng vai trò quan trọng trong gây ra bệnh chàm khô. Các yếu tố này bao gồm:

• Tiếp xúc với hóa chất: Các hóa chất trong mỹ phẩm, xà phòng, nước rửa tay, chất tẩy rửa và chất khử trùng có thể làm khô da và gây kích thích, gây tổn thương da.
• Thay đổi môi trường: Sự thay đổi nhiệt độ, độ ẩm, gió, sương mù có thể gây ra chàm khô.
• Tiếp xúc với các dị nguyên: Các dị nguyên như bụi nhà, phấn hoa, mốc, nấm, chất khử trùng, một số thực phẩm, vật liệu nhựa, cao su, kim loại và thuốc lá có thể gây ra chàm khô.
• Tiếp xúc với các vi khuẩn và virus: Sự tiếp xúc với các loại vi khuẩn, virus hoặc nấm có thể kích thích da và gây ra chàm khô.
• Căng thẳng và stress: Căng thẳng và stress có thể ảnh hưởng đến hệ thống miễn dịch của cơ thể, khiến cơ thể dễ bị tổn thương và dễ mắc bệnh.

3. Triệu chứng điển hình của bệnh chàm khô

Triệu chứng điển hình của bệnh chàm khô là tình trạng da khô, bong tróc, sần sùi, ngứa ngáy và đau rát

Triệu chứng điển hình của bệnh chàm khô là tình trạng da khô, bong tróc, sần sùi, ngứa ngáy . Các triệu chứng này thường xuất hiện ở những vùng da có mật độ tiếp xúc thường xuyên với môi trường như tay, chân, khuỷu tay, khuỷu chân, đầu gối, khuỷu tay và cổ.

Da bị chàm khô thường có màu sần sùi, có thể bong tróc hoặc nứt nẻ, gây cảm giác khó chịu, đau rát, ngứa ngáy và chảy máu khi bị cào hay xước. Khi da bị chàm khô nặng, da có thể bị sưng và viêm, gây ra vô số khó khăn trong cuộc sống hàng ngày.

Các triệu chứng của bệnh chàm khô có thể xuất hiện và biến mất theo chu kỳ và được kích hoạt bởi nhiều yếu tố như môi trường, thời tiết, thực phẩm, dị ứng, stress, các chất kích thích trên da và các bệnh lý khác. Triệu chứng có thể nặng hoặc nhẹ tùy thuộc vào từng trường hợp và cơ địa của từng người.

Ngoài ra, bệnh chàm khô có thể kết hợp với các triệu chứng khác như viêm da, kích thích, rôm sảy, bong tróc, vảy nến, sưng tấy, viêm nang lông, nấm da, viêm da tiếp xúc và viêm da dị ứng. Vì vậy, nếu bạn có bất kỳ triệu chứng nào của bệnh chàm khô, hãy đi khám bác sĩ để được chẩn đoán và điều trị kịp thời.

4. Cách chữa bệnh chàm khô

4.1 Điều trị bệnh chàm khô tại nhà

Sử dụng kem dưỡng ẩm cũng là một cách giúp điều trị bệnh chàm khô tại nhà

Việc điều trị bệnh chàm khô tại nhà thường bao gồm việc chăm sóc và giữ ẩm cho da, giảm ngứa và sử dụng thuốc không kê đơn hoặc thuốc được chỉ định bởi bác sĩ. Dưới đây là một số cách để điều trị bệnh chàm khô tại nhà:

• Sử dụng kem dưỡng ẩm: Chọn một loại kem dưỡng ẩm phù hợp với loại da của bạn để giữ cho da ẩm mượt. Bạn nên sử dụng kem dưỡng ẩm hàng ngày, đặc biệt là sau khi tắm.
• Không tắm quá lâu hoặc quá nhiều lần trong ngày: Tắm quá nhiều hoặc quá lâu có thể làm cho da mất nước và khô hơn. Hạn chế thời gian tắm và sử dụng nước ấm thay vì nước nóng.
• Sử dụng sữa tắm dịu nhẹ: Chọn một loại sữa tắm dịu nhẹ, không chứa cồn hoặc hương liệu để giữ cho da mềm mại và không gây kích ứng.
• Tránh sử dụng sản phẩm chứa hóa chất: Nhiều sản phẩm chăm sóc cá nhân và hóa mỹ phẩm chứa hóa chất có thể làm da khô và kích ứng. Tránh sử dụng sản phẩm này hoặc chọn các sản phẩm được thiết kế đặc biệt cho da nhạy cảm.
• Sử dụng thuốc không kê đơn: Các loại thuốc kháng histamin như  diphenhydramine   có thể giúp giảm ngứa và viêm. Bạn nên tìm hiểu kỹ về thuốc trước khi sử dụng và chỉ sử dụng theo hướng dẫn của nhà sản xuất.
• Sử dụng tinh dầu thiên nhiên: Một số tinh dầu thiên nhiên như tinh dầu hạt nho, tinh dầu dừa, tinh dầu hạt cà chua, tinh dầu hạt lựu, tinh dầu hoa oải hương…có thể giúp giữ ẩm và làm dịu da.
• Giữ da ẩm trong phòng khô: Sử dụng máy làm ẩm hoặc đặt một bát nước trong phòng để giữ độ ẩm cho không khí. Bạn cũng có thể đặt một vài cây cối trong phòng để giúp giữ độ.

4.2 Chữa bệnh chàm khô bằng Tây y

Một số loại thuốc kháng histamin, kem chứa corticosteroid được sử dụng trong điều trị chàm khô 

Các phương pháp điều trị bệnh chàm khô bằng Tây y bao gồm:

• Sử dụng kem chứa corticosteroid: Kem corticosteroid là phương pháp điều trị chàm khô phổ biến nhất. Corticosteroid là một loại thuốc kháng viêm, giúp giảm viêm, ngứa và đỏ da. Tuy nhiên, không nên sử dụng kem corticosteroid quá lâu, vì nó có thể gây ra tác dụng phụ như làm mỏng da.
• Sử dụng thuốc kháng histamin: Thuốc kháng histamin là một loại thuốc kháng viêm có tác dụng giảm ngứa, đỏ da và sưng. Các loại thuốc này được sử dụng để điều trị chàm khô nhẹ đến trung bình.
• Sử dụng kem dưỡng ẩm: Chàm khô thường xảy ra do da khô và thiếu nước. Sử dụng kem dưỡng ẩm giúp cải thiện da khô và làm giảm ngứa. Kem dưỡng ẩm cũng giúp tạo ra một lớp màng bảo vệ trên da, ngăn ngừa các tác nhân gây kích ứng.
• Sử dụng thuốc kháng sinh: Khi chàm khô bị nhiễm trùng, cần sử dụng thuốc kháng sinh để điều trị. Tuy nhiên, việc sử dụng thuốc kháng sinh thường không được khuyến khích vì nó có thể gây ra tác dụng phụ và ảnh hưởng đến hệ thống miễn dịch.
• Điều trị bằng tia UV: Sử dụng tia UV để điều trị chàm khô cũng là một phương pháp khác. Tia UV có tác dụng tiêu diệt vi khuẩn và giảm viêm.

Ngoài ra, việc thay đổi chế độ ăn uống và tăng cường vận động cũng là một phương pháp hữu hiệu trong việc hỗ trợ điều trị chàm khô.

4.3 Chữa bệnh chàm khô bằng Đông y

Bên cạnh các phương pháp điều trị bằng Tây y, Đông y cũng cung cấp một số giải pháp hữu hiệu trong việc chữa trị bệnh chàm khô.

Dưới đây là một số phương pháp chữa bệnh chàm khô bằng Đông y:

• Cây khổ qua: Cây khổ qua được coi là một vị thuốc chữa chàm khô rất hiệu quả. Bạn có thể sử dụng cây khổ qua để làm thuốc bôi hoặc uống dưới dạng nước.
• Rễ cây râu mèo: Rễ cây râu mèo là một trong những vị thuốc Đông y chữa chàm khô hiệu quả. Bạn có thể sắc rễ cây râu mèo để uống hoặc đắp trực tiếp lên vùng da bị chàm khô.
• Cây bìm bìm: Cây bìm bìm được sử dụng trong Đông y để chữa trị nhiều bệnh về da, bao gồm cả chàm khô. Bạn có thể sắc lá cây bìm bìm để uống hoặc đắp trực tiếp lên vùng da bị chàm khô.
• Thảo dược Hoàng Cầm: Thảo dược Hoàng Cầm là một trong những vị thuốc Đông y được sử dụng để chữa trị bệnh chàm khô. Bạn có thể sắc thảo dược Hoàng Cầm để uống hoặc đắp trực tiếp lên vùng da bị chàm khô.

Hoàng Cầm là một trong những vị thuốc Đông y được sử dụng để chữa trị bệnh chàm khô

Ngoài ra, Đông y còn cung cấp nhiều loại thuốc khác như đông trùng hạ thảo, trạch tả và ngưu tất để chữa trị bệnh chàm khô. Tuy nhiên, trước khi sử dụng bất kỳ loại thuốc Đông y nào, bạn nên tham khảo ý kiến của bác sĩ chuyên khoa để được tư vấn và chỉ định đúng cách sử dụng.

5. Cách phòng bệnh chàm khô

Để phòng bệnh chàm khô, bạn có thể áp dụng một số biện pháp như sau:

• Giữ cho da luôn ẩm: Sử dụng kem dưỡng da đặc biệt cho da khô để giữ cho da luôn ẩm mịn. Tránh sử dụng xà phòng khô, sữa tắm có cồn và các sản phẩm có chứa hóa chất gây kích ứng cho da.
• Đeo găng tay khi tiếp xúc với hóa chất: Nếu công việc của bạn thường xuyên tiếp xúc với các hóa chất có thể gây kích ứng da, hãy đeo găng tay để bảo vệ da của bạn.
• Tắm ấm: Nên tắm với nước ấm thay vì nước nóng, vì nước nóng có thể làm khô da.
• Tránh tiếp xúc với chất kích ứng: Tránh tiếp xúc với chất gây kích ứng như chất tẩy rửa mạnh, hoá chất trong bể bơi, hóa chất trong mỹ phẩm và sản phẩm làm đẹp khác.
• Ăn uống lành mạnh: Chế độ ăn uống tốt, giàu chất xơ và chất dinh dưỡng giúp cơ thể khỏe mạnh và hỗ trợ sức khỏe da.
• Tránh căng thẳng, stress: Căng thẳng có thể làm gia tăng triệu chứng của bệnh chàm khô. Vì vậy, cần thư giãn và có những hoạt động giảm stress để giảm thiểu triệu chứng bệnh.
• Sử dụng kem chống nắng: Khi tiếp xúc với ánh nắng mặt trời, bạn cần sử dụng kem chống nắng để bảo vệ da và giảm thiểu triệu chứng bệnh chàm khô.

Ngoài ra, hạn chế sử dụng thuốc kháng histamin, corticosteroid, vì chúng có thể gây tác dụng phụ và gây hại cho sức khỏe nếu sử dụng không đúng cách. Nếu triệu chứng không giảm sau khi áp dụng các biện pháp phòng bệnh chàm khô, hãy đi khám và theo hướng dẫn của bác sĩ.

Như vậy, bài viết trên đã chia sẻ đầy đủ  các thông tin về triệu chứng, nguyên nhân cũng như cách điều trị bệnh chàm khô. Nếu bạn đọc có những thắc mắc, câu hỏi liên quan đến đến bệnh chàm, hãy để lại bình luận bên dưới, các bác sĩ, dược sĩ của chúng tôi sẽ cố gắng giải đáp sớm nhất cho bạn.

DS Đặng Thái Sơn