Biểu hiện suy tim trái và suy tim phải khác nhau như thế nào?

Suy tim là một bệnh lý cực kỳ nguy hiểm, đe dọa trực tiếp đến sức khỏe và tính mạng của mỗi chúng ta. Vì vậy việc nhận biết các dấu hiệu, triệu chứng của bệnh lý suy tim có vai trò rất quan trọng trong việc dự phòng và điều trị kịp thời bệnh nhằm kiểm soát tốt nhất những nguy cơ do bệnh gây ra.

Suy tim trái có biểu hiện như thế nào?

Những dấu hiệu nhận biết suy tim trái

Khó thở

Đây là một triệu chứng hay gặp nhất trong suy tim trái. Ở những giai đoạn đầu xuất hiện khó thở khi gắng sức, có khi có khó thở đột ngột. Có những cơn khó thở kịch phát về đêm khi suy tim nặng dần, người bệnh phải ngồi dậy để thở.

Cơn hen tim và phù phổi cấp

Hình ảnh mô tả phù phổi cấp

Nguyên nhân gây ra bởi sự tăng đột ngột áp lực mao mạch phổi do suy tim trái cấp, xuất hiện sau khi bệnh nhân gắng sức, với các biểu hiện: bệnh nhân khó thở dữ dội, hoảng sợ, co kéo cơ hô hấp, vật vã, kích thích, vã mồ hôi, tiếng ran dâng lên từ hai đáy phổi, ho khạc bọt hồng. Nếu có dấu hiệu này cần phải cấp cứu kịp thời nếu không sẽ nguy hiểm đến tính mạng.

Ho

Ho khan, có khi có đờm lẫn máu xảy ra vào ban đêm khi bệnh nhân gắng sức.

Đau ngực

Người bệnh đau dữ dội sau xương ức lan ra cánh tay trái theo bờ trong hai cánh tay xuống tới hai ngón tay số 4 và số 5, gặp trong suy tim vì viêm, hay bệnh lý mạch vành.

Mệt mỏi

Bệnh nhân có cảm giác chóng mặt, tay chân rã rời do không được cung cấp máu đầy đủ.

Triệu chứng thần kinh

Các triệu chứng thần kinh trung ương thứ phát như lú lẫn, giảm trí nhớ, lo lắng, đau đầu, mất ngủ, rối loạn hành vi, loạn thần, ảo giác do giảm tưới máu não và rối loạn điện giải. Các triệu chứng thần kinh cơ: Chuột rút, gout, hội chứng ống cổ tay.

Triệu chứng phát hiện khi khám thực thể

Khám tim

• Nhìn, sờ thấy mỏm tim hơi lệch sang trái.
• Nghe tim: Ngoài các triệu chứng có thể gặp của một vài bệnh van tim đã gây nên suy thất trái, ta thường thấy có ba dấu hiệu:
• Có tiếng ngựa phi trái; tim nhịp nhanh; tiếng thổi tâm thu nhẹ ở mỏm, dấu hiệu của hở van hai lá cơ năng vì tâm thất trái giãn to

Khám phổi

Nghe thấy rải rác ran ẩm hai bên đáy phổi. Có thể nghe được nhiều ran rít và ran ẩm ở hai phổi trong trường hợp cơn hen tim. Có thể nghe thấy rất nhiều ran ẩm to, nhỏ hạt dâng nhanh từ hai đáy phổi lên khắp hai phế trường như “thủy triều dâng” trong trường hợp phù phổi cấp.

Đo huyết áp

Huyết áp tối đa thường giảm, huyết áp tối thiểu lại bình thường nên số huyết áp chênh lệch thường nhỏ đi trong đa số các trường hợp.

Suy tim phải có biểu hiện như thế nào?

Những dấu hiệu nhận biết suy tim phải

Khó thở

Cơn khó thở trong suy tim phải tiến triển từ từ, nặng dần

Thường không có cơn khó thở kịch phát như suy tim trái, khó thở tăng dần, nặng dần lên. Bệnh nhân có thể có các đợt khó thở cấp do bệnh phổi tiến triển  trong suy tim phải do bệnh phổi tắc nghẽn.

Đau tức hạ sườn phải

Do gan to dẫn đến đau tức. Bệnh nhân có cảm giác tức và nặng ngực, ngực như bị thắt nghẹn và bị ép.

Tiểu ít

Người bệnh đi tiểu ít, lượng nước tiểu khoảng 200ml – 300ml/ngày, có ít protein trong nước tiểu, nước tiểu sẫm màu.

Mệt mỏi

Cảm thấy hoa mắt, cảm thấy đuối sức vào cuối ngày.

Triệu chứng phát hiện khi khám thực thể

Dấu hiệu ứ trệ tuần hoàn ngoại biên

Gan to đều, bờ tù, mặt nhẵn

Khi sờ vào gan thì đau hoặc đau một cách tự phát. Có hiện tượng “gan đàn xếp”: khi được điều trị thì gan nhỏ đi và gan to lại trong đợt suy tim sau. Do gan ứ máu lâu ngày nên về sau gan không thể nhỏ lại được nữa và trở nên xơ cứng.

Tĩnh mạch cổ nổi to và đập

Nhất là khi người bệnh nằm: Phản hồi gan – tĩnh mạch cổ dương tính: khi ấn tay vào gan rồi đẩy lên, ta sẽ thấy tĩnh mạch cổ nổi to hơn.

Áp lực tĩnh mạch

Áp lực tĩnh mạch trung ương và tĩnh mạch ngoại biên tăng cao.

Phù

Phù mềm, lúc đầu chỉ khu trú ở hai chi dưới, về sau có thể thấy phù toàn thân nếu suy tim nặng, nặng hơn có thể xuất hiện tràn dịch đa màng: cổ chướng, tràn dịch màng phổi… Bệnh nhân thường đái ít, nước tiểu sẫm màu, lượng nước tiểu khoảng 200 – 500ml/ngày.

Tím da và niêm mạc

Tím nhiều hay ít là tùy vào nguyên nhân và mức độ của suy tim phải. Nguyên nhân gây tím là do máu bị ứ trệ ở ngoại biên, lượng Hemoglobin khử tăng cao trong máu. Tím ở niêm mạc môi, lưỡi, ngoài da…

Khám tim

• Sờ: có thể thấy dấu hiệu Hartzer ở một số bệnh nhân điển hình với biểu hiện tâm thất phải đập ở vùng mũi ức.
• Nghe: ngoài các triệu chứng của bệnh đã gây ra suy tim phải ta còn có thể thấy: có tiếng ngựa phi phải, nhịp tim thường nhanh. Đôi khi nghe thấy tiếng thổi tâm thu nhẹ ở trong mỏm hoặc ở vùng mũi ức do hở van ba lá cơ năng, tiếng thổi này rõ hơn khi hít vào sâu, dấu hiệu này được gọi là dấu hiệu Rivero-Carvalho.
• Huyết áp tối đa bình thường, huyết áp tối thiểu tăng lên.

Suy tim toàn bộ có biểu hiện như thế nào?

Suy tim toàn bộ là bệnh cảnh ở mức độ nặng của suy tim phải với các biểu hiện sau:

• Khó thở thường xuyên ngay cả khi bệnh nhân ngồi, phù nội tạng và toàn thân, có thể có tràn dịch màng bụng, màng phổi…
• Tĩnh mạch cổ nổi to, áp lực tĩnh mạch tăng cao, tốc độ tuần hoàn chậm.
• Huyết áp tối đa giảm, huyết áp tối thiểu tăng.
• Nghe phổi có nhiều ran ẩm.
• Hình ảnh tim to toàn bộ trên phim X-Quang, hình ảnh dày cả 2 thất trên điện tâm đồ.

Lời khuyên khi có các biểu hiện bất thường

Thăm khám khi có các biểu hiện của suy tim

Đi khám bác sĩ nếu bạn nghĩ rằng bạn có thể đang gặp các dấu hiệu hoặc triệu chứng của suy tim. Gọi trợ giúp y tế khẩn cấp nếu bạn có bất kỳ triệu chứng nào sau đây:

• Tức ngực
• Ngất xỉu hoặc suy nhược nghiêm trọng
• Nhịp tim nhanh hoặc không đều kèm theo khó thở, đau ngực hoặc ngất xỉu
• Khó thở đột ngột, dữ dội và ho ra chất nhầy có bọt màu trắng hoặc hồng

Những dấu hiệu và triệu chứng này có thể là do suy tim, nhưng có nhiều nguyên nhân khác có thể xảy ra, bao gồm các tình trạng tim và phổi đe dọa tính mạng khác. Vì vậy đừng cố gắng tự chẩn đoán về bệnh của bản thân, cần mau chóng tới kiểm tra sức khỏe tổng quát tại các cơ sở y tế uy tín để được khám và điều trị kịp thời. Bên cạnh đó, cần có chế độ ăn uống, tập luyện khoa học sẽ góp phần cải thiện tình trạng sức khỏe, giảm bớt các triệu chứng và kéo dài tuổi thọ.

BS.Lê Hạnh