Biến chứng u xơ tiền liệt tuyến

U xơ tiền liệt tuyến hay phì đại lành tính tiền liệt tuyến là một dạng u lành hay gặp nhất của nam giới trung niên. Có đến trên 60% nam giới trên 60 tuổi mắc bệnh này. Đây là một bệnh mãn tính. Các biến chứng u xơ tiền liệt tuyến có thể gây suy giảm nghiêm trọng chất lượng cuộc sống người bệnh.

1. U xơ tiền liệt tuyến là gì? Triệu chứng của u xơ tuyến tiền liệt

1.1. U xơ tiền liệt tuyến là gì?

U xơ tiền liệt tuyến hay phì đại lành tính tiền liệt tuyến là một u lành của tuyến tiền liệt.

 1.2. Các triệu chứng của bệnh phì đại tuyến tiền liệt

Trong giai đoạn đầu của bệnh, triệu chứng phì đại tuyến tiền liệt thường gặp là các rối loạn tiểu tiện gồm:

• Người bệnh thường đi tiểu đêm, một đêm phải thức dậy đi tiểu nhiều lần.
• Người bệnh không nhịn tiểu được, tiểu gấp.
• Khoảng cách giữa hai lần đi tiểu ngắn lại.
• Tia nước tiểu nhỏ và yếu.
• Tia nước tiểu gián đoạn, ngập ngừng.
• Người bệnh có cảm giác tiểu không hết do nước tiểu ứ đọng trong bàng quang.

Các triệu chứng này có vẻ không nguy hiểm và đôi khi dễ bỏ qua. Tuy nhiên, nếu không được điều trị, u xơ tiền liệt tuyến sẽ gây các biến chứng nghiêm trọng làm suy giảm chất lượng cuộc sống.

Xem thêm:

Điều trị phì đại tuyến tiền liệt bằng thảo dược

2. Các biến chứng u xơ tiền liệt tuyến

Vậy u xơ tiền liệt tuyến có nguy hiểm không? U xơ tiền liệt tuyến chèn ép làm tắc nghẽn đường tiểu. Do đó bàng quang cần co bóp mạnh hơn để tống lượng nước tiểu cuối cùng ra khỏi cơ thể. Về lâu dài gây ra các biến chứng sau:

2.1. Bí tiểu

Đây là biến chứng thường gặp hàng đầu của u xơ tuyến tiền liệt.

Nguyên nhân do:

• Tuyến tiền liệt chèn ép gây tắc niệu đạo và do cơ bàng quang mất chức năng.
• Do bệnh nhân dùng một số thuốc có tác dụng phụ gây co thắt cơ trơn ở cổ bàng quang như thuốc điều trị viêm mũi, thuốc điều trị bệnh dạ dày – ruột, thuốc điều trị bệnh về mắt.

Hậu quả là:

• Bí tiểu gây đau đớn vô cùng cho người bệnh.
• Bí tiểu gây giãn đài bể thận, là nguyên nhân dẫn tới suy thận.
• Thậm chí có thể gây vỡ bàng quang nếu không được xử trí kịp thời.

2.2. Bàng quang mất chức năng

• Cơ bàng quang bị phì đại do hoạt động quá mức, hình thành túi thừa bàng quang. Túi thừa bàng quang là môi trường cho vi khuẩn phát triển và hình thành sỏi bàng quang.
• Sau cùng, cơ bàng quang bị mất chức năng. Bàng quang không thể co bóp, nước tiểu chỉ tự rỉ ra khi bàng quang quá đầy.

2.3. Sỏi bàng quang

• Nước tiểu không được tống hết ra khỏi cơ thể mà còn một phần trong bàng quang gọi là nước tiểu tồn dư. Nước tiểu tồn dư là môi trường cho vi khuẩn phát triển gây viêm tiết niệu và sỏi bàng quang.
• Sỏi bàng quang gây các triệu chứng tiểu buốt, đi tiểu nhiều lần, tiểu ra máu. Sỏi bàng quang cũng dẫn tới viêm tiết niệu. Trường hợp sỏi bàng quang quá to, có thể gây bí tiểu.

2.4. Viêm tiết niệu

Viêm tiết niệu bao gồm 2 trường hợp là:

• Viêm đường tiết niệu dưới là niệu đạo, bàng quang.
• Viêm đường tiết niệu trên là niệu quản và đài bể thận.

Triệu chứng của viêm tiết niệu là sốt cao, đau vùng hông lưng, nước tiểu đục do chứa mủ hoặc tiểu ra máu. Viêm tiết niệu là một trong những nguyên nhân dẫn tới suy thận. Nguy hiểm hơn, bệnh nhân có thể tử vong do sốc nhiễm trùng nếu không được điều trị kịp thời.

Người bệnh u xơ tiền liệt tuyến có thể bị viêm đường tiết niệu tái đi tái lại nhiều lần.

2.5. Suy thận

• Suy thận là hậu quả của ứ nước tiểu gây giãn đài bể thận và tình trạng viêm đường tiết niệu gây ứ mủ đài bể thận.
• Suy thận là biến chứng nghiêm trọng của u xơ tiền liệt tuyến. Hiện chưa có phương pháp điều trị đặc hiệu cho bệnh này.

3. Biến chứng u xơ tiền liệt tuyến sau khi mổ

Phẫu thuật là phương pháp điều trị hiệu quả u xơ tuyến tiền liệt. Hiện nay có hai phương pháp mổ là mổ mở và mổ nội soi cho các trường hợp bệnh khác nhau. Tỷ lệ thành công của các phương pháp mổ rất cao. Tuy các biến chứng sau mổ u xơ tiền liệt tuyến ít gặp nhưng cũng không thể bỏ qua. Một số biến chứng thường gặp là:

3.1. Các tai biến trong mổ:

• Chảy máu lớn trong mổ.
• Thủng vỏ tuyến tiền liệt.
• Thủng trực tràng, ruột và các tạng trong ổ bụng.
• Thủng bàng quang, thủng niệu đạo.

3.2. Các biến chứng sau mổ u xơ tiền liệt tuyến

• Các tai biến ngừng tim, ngừng thở do gây mê ở người già, có nhiều bệnh kèm theo.
• Chảy máu sau mổ.
• Nhiễm khuẩn vết mổ dẫn tới viêm tiết niệu, viêm mào tinh hoàn.
• Các biến chứng do nằm lâu: viêm phổi, loét các điểm tì đè như xương cụt, gót chân….
• Bí tiểu sau khi rút ống thông tiểu.
• Các biến chứng do tổn thương thần kinh ảnh hưởng chức năng sinh lý bao gồm: Tiểu không tự chủ, phóng tinh ngược chiều và rối loạn cương dương dẫn tới bất lực.

U xơ tuyến tiền liệt gây ra nhiều biến chứng nguy hiểm, ảnh hưởng tới chất lượng sống của người bệnh. Một số biến chứng có thể kể đến như bí tiểu, sỏi bàng quang, viêm tiết niệu, suy thận, ảnh hưởng chức năng sinh lý…

Tuy vậy, u xơ tiền liệt tuyến là bệnh có thể chữa khỏi bằng nội khoa nếu được phát hiện và điều trị sớm khi chưa có biến chứng. Vì vậy, không nên bỏ qua những triệu chứng bất thường của cơ thể dù là rất nhỏ. Đồng thời, với nam giới từ 40 tuổi trở lên, khám sức khỏe định kỳ và khám tuyến tiền liệt để phát hiện bệnh sớm là điều nên làm.

BS. Hồng Hạnh

Hội Bác sỹ trẻ – Đại học Y Hà Nội