Các dấu hiệu và vị trí gai cột sống

Gai cột sống là một trong những bệnh xương khớp phổ biến. Khi bị gai cột sống, người bệnh sẽ có các triệu chứng như đau nhức dữ dội, mất thăng bằng,… gây ảnh hưởng không nhỏ đến sức khỏe và sinh hoạt. Gai cột sống cũng là một trong những biến chứng thường gặp của căn bệnh thoái hóa cột sống. Tìm hiểu rõ hơn các vị trí và dấu hiệu gai cột sống thường gặp trong bài viết dưới đây.

1. Nguyên nhân gây gai cột sống

Cấu tạo cột sống gồm 33 – 35 xương, trong đó có 7 đốt sống cổ (C1 – C7), 12 đốt sống ngực (D1-D12), 5 đốt sống thắt lưng (L1 – L5), 5 đốt sống cùng (S1 – S5), 4-6 đốt sống cụt. Cột sống là nền tảng nâng đỡ của cơ thể cũng là nơi tập trung hệ thống thần kinh trung ương chi phối toàn bộ cơ thể. Khi cột sống không thể thực hiện tốt chức năng vốn có, cơ thể sẽ hình thành nên các gai xương bên ngoài để duy trì sự ổn định cho cột sống. Các nguyên nhân gây gai cột sống như:

• Yếu tố gia đình: Nếu sinh ra trong gia đình có nhiều người mắc gai xương cột sống thì bạn có khả năng mắc gái cột sống cao hơn.

• Viêm khớp cột sống mạn tính: Bệnh này khiến hai bề mặt đốt sống tiếp xúc và cọ xát lên nhau, khi đó cơ thể sẽ tự điều chỉnh khiến đốt sống mọc gai gây ra gai cột sống
• Chấn thương: Các chấn thương làm tổn thương đĩa đệm là nguyên nhân khiến gai xương hình thành.
• Thói quen sinh hoạt: Lao động nặng, vận động quá mức, không đúng tư thế, sử dụng các chất kích thích liên tục khiến cột sống dễ bị tổn thương, thoái hóa, tạo điều kiện cho gai xương xuất hiện.
• Thoái hóa cột sống: Sau thời gian hoạt động và sự thiếu hụt chất dinh dưỡng cần thiết cho cột sống lâu ngày khiến các đốt sống dễ bị thoái hóa, làm sụn khớp dễ bị bào mòn, nứt vỡ. Khi đó, cơ thể sẽ kích hoạt cơ chế bồi đắp canxi để đảm bảo hoạt động của cột sống. Tuy nhiên, nếu sự lắng đọng canxi quá mức ở các vị trí không cần thiết, lâu ngày sẽ hình thành nên gai xương gây ra gai cột sống

Xem thêm

Thoái hóa đĩa đệm cột sống: Nguyên nhân, triệu chứng và phương pháp điều trị an toàn

Gai cột sống cổ (gai đốt sống cổ)

Các đốt sống cổ (C1 – C7) là nơi nối tiếp giữa não và cột sống, có nhiều dây thần kinh và mạch máu đi qua. Gai đốt sống cổ là tình trạng xuất hiện gai xương tại các đốt sống cổ, chèn ép lên những dây thần kinh. Đây là tình trạng tương đối nguy hiểm, bệnh ở giai đoạn đầu thường không có triệu chứng điển hình và dễ nhầm lẫn với các bệnh khác. Gai cột sống thường chỉ được phát hiện thông qua phim chụp X-Quang, CT scanner, MRI. Khi có những triệu chứng rõ rệt thì bệnh đã ở giai đoạn nặng, có thể dẫn đến nhiều biến chứng nghiêm trọng.

Gai cột sống ngực (gai đốt sống ngực)

Gai đốt sống ngực là trường hợp ít gặp hơn so với gai đốt sống cổ và đốt sống thắt lưng. Đây là khu vực ít thay đổi khi cơ thể thay đổi tư thế. Thông thường, nguyên nhân gây gai đốt sống ngực do thoái hóa cột sống theo tuổi già.

Gai cột sống thắt lưng (gai đốt sống thắt lưng)

Cột sống thắt lưng nằm ở giữa khoảng cách từ xương sườn đến xương chậu. Cột sống thắt lưng là vùng chịu áp lực lớn từ trọng lượng cơ thể, là vị trí dễ bị tổn thương nhất do sinh hoạt sai tư thế hay chấn thương. Gai cột sống thắt lưng là tình trạng thường gặp nhất so với đốt sống cổ và đốt sống ngực. Đây là bệnh mạn tính tiến triển tăng dần, thậm chí có thể gây biến dạng cột sống thắt lưng.

3. Dấu hiệu nhận biết các dạng gai cột sống

Gai cột sống thường có kích thước nhỏ, tiến triển trong nhiều năm. Không phải ai mắc bệnh cũng có các triệu chứng rõ rệt. Dấu hiệu gai cột sống thường gặp nhất là đau, tùy vị trị gai xuất hiện sẽ có tình trạng đau khác nhau. Dưới đây là một số dấu hiệu gai cột sống thường gặp:

Dấu hiệu gai cột sống cổ

Các dấu hiệu gai cột sống cổ thường xuất hiện muộn và không điển hình.

• Đau nhức ê ẩm vùng cổ, đau gia tăng khi cử động mạnh hoặc thay đổi thời tiết.
• Tê bì, nhức mỏi vai gáy, bả vai.
• Hạn chế vận động vai, gáy.
• Cảm giác căng cứng cổ, khó cử động khớp cổ, khó khăn khi quay đầu sang hai bên trong gai cột sống cổ
• Đau nửa đầu, đau buốt lan lên đến đỉnh đầu.
• Chóng mặt, buồn nôn, mệt mỏi,…

Dấu hiệu gai cột sống ngực

Các triệu chứng gai đốt sống ngực tương đối giống với gai đốt sống cổ nhưng khác ở vị trí đau.

• Đau ở phần ngực, khu vực giữa hai bả vai hoặc hai bên xương sườn. Đau có thể lan xuống chân.
• Đau nặng hơn khi vận động.
• Đau, nhức khi uốn cong người về phía trước
• Chân có cảm giác căng cứng hoặc tê bì
• Yếu cơ ở tay và chân

Dấu hiệu gai cột sống thắt lưng

• Đau ở vùng thắt lưng, cơn đau có thể lan rộng xuống chân và háng. Các cơn đau gai cột sống thường kéo dài liên tục trên 6 tuần.
• Đau tăng lên khi khom lưng, xoay người, ngồi lâu, đứng lâu.
• Mất cân bằng, người bệnh thường có xu hướng cúi về trước hoặc ngửa ra sau.
• Tê bì tay chân.
• Vẹo cột sống.
• Khó hoặc mất khả năng kiểm soát đại tiểu tiện.

  

  Vị trí gai cột sống thắt lưng

Hiện nay, gai cột sống không chỉ còn là căn bệnh của người già mà ngày càng có xu hướng trẻ hóa. Gai cột sống ở giai đoạn đầu thường khó nhận biết nếu không được khám chuyên khoa. Vì vậy, bệnh dễ tiến triển nặng hơn và gây ảnh hưởng đến xương, các dây thần kinh xung quanh làm suy giảm khả năng vận động của người bệnh, nếu không được điều trị có thể dẫn đến tàn phế.

BS. Vũ Thị Anh Đào