Các phương pháp điều trị u xơ tử cung

U xơ tử cung là một căn bệnh lành tính. Tuy nhiên, bệnh lại do nhiều nguyên nhân gây ra và hậu quả u xơ tử cung cũng rất nguy hiểm. Vì vậy, cần phát hiện sớm và điều trị kịp bằng các phương pháp điều trị u xơ tử cung.

1. U xơ tử cung là gì?

U xơ tử cung là một bệnh phụ khoa thường gặp ở nữ giới trong độ tuổi sinh sản, đặc biệt là phụ nữ đã mang thai và sinh con. Bệnh gây ra một số triệu chứng làm ảnh hưởng đến sức khỏe và chất lượng cuộc sống người bệnh như: đau bụng vùng hạ vị, kinh nguyệt ra nhiều và kéo dài, không có thai, chèn ép,… Khi kích thước khối u nhỏ sẽ không gây nguy hiểm đến tính mạng, song nếu khối u to lên có thể gây ra nhiều biến chứng nguy hiểm khác.

Xem thêm: U xơ tử cung có nguy hiểm không?

2. Các phương pháp điều trị u xơ tử cung

Có 2 phương pháp điều trị u xơ tử cung là ngoại khoa (mổ mở hoặc mổ nội soi) và điều trị bảo tồn. Trong điều trị bảo tồn có biện pháp không can thiệp là uống thuốc (nội khoa) và can thiệp bảo tồn (nút mạch, FUS – MRI). Ngoài ra, có thể áp dụng một số phương pháp điều trị u xơ tử cung bằng đông y.

2.1. Điều trị u xơ tử cung theo ngoại khoa

2.1.1. Mổ cắt tử cung

Đây là phương pháp điều trị triệt để được chỉ định khi khối u to, đã có biến chứng hoặc không thể bảo tồn được hoặc không còn nhu cầu sinh con.

– Chỉ định: Kích thước khối u xơ tử cung quá lớn, người bệnh bị chảy máu nhiều và đang trong thời kỳ tiền mãn kinh hoặc mãn kinh.

– Có 3 phương pháp mổ cắt tử cung trong điều trị u xơ tử cung.

• Cắt bỏ tử cung bán phần: chỉ cắt bỏ phần trên của tử cung, vị trí chứa u xơ tử cung.
• Cắt bỏ tử cung toàn phần: tất cả tử cung và phần cổ tử cung sẽ đều được cắt bỏ. Một số ca bệnh còn cắt bỏ cả buồng trứng, ống dẫn trứng…
• Cắt bỏ tử cung cực đoan: Đây là phẫu thuật diện loại bỏ rộng. Bao gồm cả tử cung, các mô tiếp giáp với 2 mặt của cổ tử cung và phần trên của âm đạo.

– Việc lựa chọn hình thức phẫu thuật còn tùy thuộc vào kích thước, số lượng và vị trí của các u xơ tử cung cũng như nhu cầu sinh đẻ của người bệnh.

2.1.2. Mổ bóc nhân xơ

– Mổ bóc nhân xơ: Khi khối u nhỏ, còn nhu cầu sinh sản, tuổi còn trẻ. Chú ý khi bóc nhân xơ hạn chế làm tổn thương niêm mạc tử cung. Phương pháp này được áp dụng trên những phụ nữ mắc bệnh đang trong độ tuổi sinh sản. Phương pháp này có thể gây nhiều nguy cơ như phải cắt bỏ tử cung, dính trong ổ bụng…

Mục đích của phương pháp này là bóc tách toàn bộ nhân xơ nằm trong tử cung, bảo tồn lại tự cung và phần phụ

– Chỉ định:

• Người bệnh còn trẻ tuổi, còn nhu cầu sinh sản.
• Bóc nhân xơ trong quá trình phẫu thuật lấy thai (mổ đẻ)

– Điều kiện để thực hiện được phẫu thuật mổ bóc tách nhân xơ

• Khi khối u xơ tử cung có kích thước nhỏ, tổ chức xung quanh u xơ lỏng lẻo dễ bóc tách.
• U xơ tử cung trên hình ảnh siêu âm có bờ rõ ràng.
• Số lượng nhân xơ ít và không có dấu hiệu nhiễm trùng

– Lưu ý với phương pháp mổ bóc tách nhân xơ

• Hạn chế làm tổn thương niêm mạc tử cung.
• Hết sức thận trọng trong quá trình mổ vì rất có thể dẫn đến thất bại phải cắt toàn bộ tử cung.

2.1.3. Nội soi cắt nhân xơ

Đây là phương pháp thường được áp dụng cho trường hợp u xơ tử cung nằm dưới phúc mạc hoặc nằm trong cơ tử cung.

– Chỉ định

• U xơ tử cung có triệu chứng
• Các phụ nữ có dấu hiệu vô sinh

– Tiêu chuẩn về các nhân xơ tử cung

• Có dưới 3 nhân xơ
• Kích thước mỗi nhân xơ < 8 cm,
• Yếu tố về kích thước nhân xơ không quan trọng bằng số lượng nhân xơ

Đây là phương pháp điều trị u xơ đòi hỏi người thực hiện phải có thời gian tích lũy kinh nghiệm và học hỏi lâu năm mới có thể thực hiện tốt và kiểm soát tốt cuộc mổ.

2.2. Điều trị bảo tồn

2.2.1. Điều trị u xơ tử cung bằng phương pháp can thiệp bảo tồn, ít xâm lấn.

– Bảo tồn tử cung bằng can thiệp nút mạch, làm tắc động mạch tử cung. Đây là một thủ thuật can thiệp mạch với các vi hạt polyvinyl alcohol (PVA) hình cầu để làm tắc động mạch tử cung, gây thiếu máu và hoại tử u xơ.
Do mạch máu đến cấp máu cho khối u thường lớn, các hạt nhỏ sẽ vào sâu hơn hướng về khối u và lấp các mạch nhỏ hơn bao quanh khối u. Sử dụng catheter mạch máu đặt vào từ động mạch đùi dưới hướng dẫn của màn
hình để đi vào động mạch tử cung.

Ưu điểm của điều trị u xơ tử cung bằng phương pháp nút động mạch tử cung:

– Là phương pháp can thiệp ít xâm lấn. Bệnh nhân không phải chịu một ca mổ, vẫn điều trị được bệnh.
– Phương pháp đã được chứng minh là hiệu quả rất tốt.
– Bệnh nhân bị u xơ tử cung chỉ có một lỗ chọc kim nhỏ ở động mạch đùi. Sau phẫu thuật không để lại sẹo.
– Quá trình thực hiện kỹ thuật không phức tạp. Bệnh nhân không cần gây mê, chỉ cần gây tê tại chỗ. Buổi can thiệp thường chỉ kéo dài từ 1 tiếng đến 2 tiếng.
– Thời gian nằm viện ngắn.
– Có thể trở lại sinh hoạt bình thường sau vài ngày.

2.2.2. Điều trị bảo tồn tử cung bằng thuốc (Điều trị nội khoa)

Có thể sử dụng nội tiết kháng lại estrogen có tác dụng đối kháng estrogen (Progestatif hoặc testosterone cũng ức chế estrogen, thuốc tương tự LHRH:Decapeptyl, Zoladex…). Tuy nhiên sau khi ngừng điều trị 6 tháng u cơ to trở lại như ban đầu. Giá thành điều trị bằng phương pháp này cao. Điều trị bảo tồn tử cung bằng thuốc cũng có nhiều nhược điểm như gây cơn bốc hỏa, khô âm đạo và nguy cơ bị loãng xương tăng lên nếu dùng thuốc kéo dài.

Bên cạnh các phương pháp điều trị bằng y học hiện đại, người bệnh cũng có thể điều trị u xơ tử cung bằng Đông y đối với những trường hợp bệnh nhẹ.

Trong khi điều trị bằng các phương pháp điều trị u xơ tử cung, bệnh nhân cần được chăm sóc kĩ để tránh các biến chứng xấu xảy ra sau điều trị. Cần đảm bảo chế độ dinh dưỡng cho người bệnh. Người bệnh nên vận động nhẹ nhàng, giữ tinh thần thoải mái để có kết quả điều trị tốt.

GS.TS. Vương Tiến Hòa
Ủy viên Ban Chấp hành Trung ương Hội Phụ sản Việt Nam