Đau dạ dày – triệu chứng của nhiều chứng bệnh tiêu hóa

Khi nói đến đau dạ dày nhiều người thường nghĩ đến viêm loét dạ dày. Nhưng trên thực tế không chỉ có viêm loét dạ dày, trào ngược dạ dày thực quản mới gây đau dạ dày. Vì đau dạ dày chỉ là trong nhiều triệu chứng được bộc lộ của các bệnh tiêu hóa khác nhau. Vậy đau dạ dày là triệu chứng của những bệnh nào?

1. Đau dạ dày có thể là triệu chứng viêm loét dạ dày tá tràng

Đau dạ dày là triệu chứng phổ biến nhất của các vết loét ở lớp niêm mạc dưới thực quản, dạ dày và phần đầu của ruột non. Loét dạ dày được gọi là loét dạ dày còn khi một vết loét ở vị trí phần đầu của ruột non được gọi là loét tá tràng. Những rối loạn này được gọi là bệnh loét dạ dày tá tràng.

Triệu chứng đau dạ dày của bệnh loét dạ dày tá tràng được đặc trưng bởi cảm giác gặm nhấm hoặc rát và xảy ra sau bữa ăn, ngay sau bữa ăn với loét dạ dày và 2-3 giờ sau đó với loét tá tràng hoặc đau lúc đói ăn vào thì đỡ đau.

2. Đau dạ dày có thể là triệu chứng trào ngược dạ dày thực quản (GERD)

Bệnh trào ngược dạ dày thực quản (GERD) là nguyên nhân phổ biến gây đau dạ dày. Đây là một bệnh tiêu hóa mãn tính xảy ra khi axit dạ dày hoặc dịch dạ dày chảy ngược trở lại (trào ngược) vào thực quản. Sự trào ngược kích thích và có thể làm hỏng lớp màng thực quản gây bệnh.

Hầu hết những người khỏe mạnh đều bị trào ngược axit và ợ nóng một lần trong một thời gian. Cơn đau dạ dày liên quan đến GERD thường không dữ dội  nhưng có thể đi kèm với đau vùng ngực, và đôi khi lan ra sau lưng, cổ, hàm hoặc cánh tay. Nó thường được giảm nhẹ bằng thuốc kháng acid.

Hầu hết mọi người có thể quản lý các triệu chứng của GERD với những thay đổi về lối sống và các loại thuốc không bán theo toa. Tuy nhiên, một số bệnh nhân có thể cần thuốc theo toa, hoặc thậm chí phẫu thuật, để giảm triệu chứng. Thuốc ức chế PPI, thuốc chẹn H-2 và thuốc kháng acid là những loại thuốc được sử dụng thường xuyên nhất.

3. Đau dạ dày có thể là triệu chứng viêm dạ dày

Viêm dạ dày là một quá trình viêm ảnh hưởng đến niêm mạc dạ dày. Viêm dạ dày, tương tự như loét dạ dày do H pylori gây ra.Các thuốc giảm đau thông thường, chẳng hạn như aspirin, ibuprofen (Advil, Motrin IB, những người khác), và naproxen (Aleve, Anaprox) có thể gây viêm dạ dày. Căng thẳng và uống rượu quá mức cũng là nguyên nhân cơ bản phổ biến.

Bạn có thể thấy “dễ thở” hơn vì cơn đau dạ dày trong viêm dạ dày ít dữ dội như trong loét dạ dày nhưng gây khó chịu bởi sự đau âm ỉ cứ kéo dài liên tục, xảy đến vào bất cứ thời điểm nào trong ngày, không theo một chu kỳ nào cả.

Nếu không được điều trị, viêm dạ dày có thể gây loét dạ dày và chảy máu dạ dày. Điều trị y khoa cơ bản giống như bệnh loét dạ dày tá tràng và GERD. Nội soi dạ dày là một công cụ chẩn đoán thường được sử dụng khi đánh giá bệnh nhân bị đau vùng thượng vị. Nó có thể phát hiện GERD, viêm dạ dày và bệnh loét dạ dày tá tràng.

4. Viêm tụy

Đau dạ dày cũng xuất hiện trong viêm tụy. Viêm tụy là tình trạng viêm tuyến tụy. Nó có thể vừa cấp tính vừa mãn tính.

Các triệu chứng chính của viêm tụy cấp tính là đau dạ dày, buồn nôn, nôn mửa và đôi khi tiêu chảy. Cơn đau đặc trưng buồn tẻ, nhàm chán, và đều đặn; thường đột ngột khởi phát và dần dần trở nên nghiêm trọng hơn cho đến khi đạt được một cơn đau liên tục; thường nằm ở vùng bụng trên và có thể tỏa trực tiếp qua lưng.

Sỏi mật và tiêu thụ rượu bia là nguyên nhân cơ bản phổ biến nhất của viêm tụy cấp. Nồng độ triglycerides rất cao trong máu cũng có thể thúc đẩy viêm tụy ).

5. Hội chứng mạch vành cấp tính (ACS)

Bệnh nhân bị hội chứng mạch vành cấp tính (ACS) thường bị áp lực, sung mãn hoặc căng thẳng ở ngực. Đôi khi có đau rách có thể tỏa ra phía sau, cổ, hàm, vai và cánh tay, đặc biệt là cánh tay trái.Một số bệnh nhân bị hội chứng mạch vành cấp tính bị đau dạ dày. Thậm chí có thể có cảm giác khó tiêu hoặc đầy hơi và gas.

Thuật ngữ mạch vành cấp tính bao gồm một loạt các tình trạng liên quan đến việc giảm lưu lượng máu đột ngột đến cơ tim.

6. Rối loạn tiêu hóa chức năng

Rối loạn tiêu hóa chức năng là một rối loạn mạn tính liên quan đến cảm giác và chuyển động (nhu động ruột) ở đường tiêu hóa trên. Nó được đặc trưng bởi sự sung mãn sau bữa ăn, sự thỏa mãn sớm và đau dạ dày.

Rối loạn này được định nghĩa là chức năng vì không có bất thường cấu trúc quan sát hoặc đo lường được tìm thấy để giải thích các triệu chứng. Do đó, đôi khi nó được gọi là chứng khó tiêu không loét.

Chứng khó tiêu là một thuật ngữ phổ biến được sử dụng để mô tả đau bụng tập trung ở vùng thượng vị – đau dạ dày, đôi khi kết hợp với các vấn đề tiêu hóa khác. Do vậy khi có dấu hiệu đau dạ dày bạn nên theo dõi kỹ các triệu chứng kèm theo khác để cung cấp đủ thông tin cho bác sĩ phục vụ việc chẩn đoán và điều trị chính xác.

BS Nguyễn Nga