Nguyên nhân u xơ tiền liệt tuyến

U xơ tiền liệt tuyến là căn bệnh thường gặp ở nam giới lứa tuổi trung niên. Tại Việt Nam có trên 60% nam giới trên 60 tuổi mắc bệnh này. Vì vậy, nam giới tuổi trung niên rất quan tâm vì sao bị u xơ tiền liệt tuyến và những người nào có khả năng cao mắc bệnh này. Biết nguyên nhân u xơ tiền liệt tuyến để có cách phòng ngừa và điều trị hiệu quả.

1. Thế nào là u xơ tiền liệt tuyến?

1.1. U xơ tuyến tiền liệt là gì?

U xơ tiền liệt tuyến hay còn gọi là phì đại lành tính tiền liệt tuyến. Đây là một dạng u lành của tiền liệt tuyến.

Trong cơ thể, tiền liệt tuyến nằm ở phía trước trực tràng và sau dưới bàng quang. Tiền liệt tuyến bao quanh đường tiểu, đoạn gần sát bàng quang. Ở người nam giới trưởng thành, tiền liệt tuyến nặng khoảng 20g.

Khi bị u xơ tiền liệt tuyến, kích thước tuyến tiền liệt tăng lên chèn ép vào đường tiểu và kích thích vào bàng quang gây các triệu chứng khó chịu cho người bệnh.

1.2. Các triệu chứng của u xơ tuyến tiền liệt

• Người bệnh thường đi tiểu đêm, một đêm phải thức dậy nhiều lần để đi tiểu gây ảnh hưởng tới giấc ngủ.
• Người bệnh không nhịn tiểu được, tiểu gấp. Có khi bị rỉ nước tiểu.
• Khoảng cách giữa hai lần đi tiểu ngắn lại, người bệnh đi tiểu nhiều hơn.
• Tia nước tiểu nhỏ và yếu.
• Tia nước tiểu gián đoạn, ngập ngừng.
• Đi tiểu khó, tiểu nhỏ giọt.
• Người bệnh có cảm giác tiểu không hết.
• Giai đoạn bệnh nặng, người bệnh bí tiểu.

Khi có các triệu chứng này, nên gặp bác sỹ ngay để được chẩn đoán và điều trị kịp thời.

Xem thêm

Điều trị u xơ tuyến tiền liệt bằng thảo dược

2. Nguyên nhân u xơ tiền liệt tuyến

Hiện tại, nguyên nhân u xơ tiền liệt tuyến vẫn chưa có câu trả lời rõ ràng. Có hai yếu tố quan trọng liên quan đến bệnh u xơ tiền liệt tuyến đã được biết đến là:

• Tuổi đời trên 50 tuổi.
• Nội tiết tố thay đổi.

Tuy nhiên, cơ chế sinh bệnh của hai yếu tố này vẫn chưa được sáng tỏ.

Mặc dù vậy, các nhà khoa học nhận thấy có một vài yếu tố làm tăng nguy cơ mắc bệnh u xơ tiền liệt tuyến. Các yếu tố đó là:

2.1. Tuổi cao

• Tuổi càng cao thì tỷ lệ bị bệnh càng cao. U xơ tiền liệt tuyến thường được phát hiện sau 40 tuổi.
• Ở độ tuổi 40, u xơ bắt đầu hình thành, nhưng chưa gây triệu chứng khó chịu.
• Thông thường đến độ tuổi 50, các triệu chứng của đường tiểu bắt đầu xuất hiện. Ban đầu chỉ là triệu chứng tiểu đêm, tiểu nhiều lần khiến người bệnh dễ bỏ qua hoặc chủ quan không khám bệnh.

2.2. Yếu tố nội tiết

• Người bị rối loạn nội tiết do bệnh tật hay do tuổi già, cũng làm tăng khả năng mắc u xơ tiền liệt tuyến.
• Trên thực tế, những người đã cắt tinh hoàn, hoặc tinh hoàn mất chức năng trước tuổi dậy thì sẽ không mắc u xơ tiền liệt tuyến.
• Những người đã mắc u xơ tiền liệt tuyến, nếu cắt bỏ tinh hoàn thì sau một thời gian khối u có thể nhỏ lại.

2.3. Yếu tố di truyền

• U xơ tiền liệt tuyến có liên quan đến yếu tố di truyền.
• Điều này dẫn đến các dân tộc, chủng tộc có tỷ lệ mắc bệnh khác nhau. Người ta nhận thấy, người da trắng ở châu Mỹ có tỷ lệ mắc u xơ tiền liệt tuyến cao hơn người da đen ở châu Phi.
• Trong một gia đình, nếu có cha hoặc anh em trai mắc u xơ tiền liệt tuyến, thì khả năng những người con trai khác mắc bệnh cao hơn.

2.4. Chế độ sinh hoạt

Một chế độ sinh hoạt lành mạnh giúp giảm khả năng mắc u xơ tiền liệt tuyến. Ngược lại, người có chế độ sinh hoạt không điều độ có khả năng mắc u xơ tiền liệt tuyến cao hơn.

• Ở người bị béo phì, nếu bị mắc bệnh, các triệu chứng rối loạn tiểu tiện (tiểu đêm, tiểu khó…) sẽ nặng hơn những người khác.
• Quan hệ tình dục quá nhiều hay không có quan hệ tình dục đều có nguy cơ cao bị u xơ tiền liệt tuyến.
• Thói quen uống ít nước, hút thuốc lá, uống nhiều rượu bia cũng làm tăng nguy cơ bị u xơ tiền liệt tuyến.
• Người có chế độ ăn lành mạnh, ít dầu mỡ thì khả năng bị u xơ tiền liệt tuyến thấp hơn.
• Người có chế độ ăn nhiều loại mì, nhiều sữa và ăn ít gạo, ít rau thì khả năng bị u xơ tiền liệt tuyến cao hơn.

2.5. Các bệnh lý khác

• Người bệnh viêm nhiễm đường tiết niệu như viêm bàng quang, viêm niệu đạo, nếu mắc u xơ tiền liệt tuyến, sẽ làm nặng thêm các triệu chứng của bệnh.
• U xơ tiền liệt tuyến thường đi kèm bệnh xơ gan, tiểu đường và các bệnh tuổi già như tăng huyết áp, suy tim… Điều này gây thêm sự khó khăn cho quá trình điều trị. Các triệu chứng tiểu đêm, rỉ nước tiểu, tiểu khó…nặng thêm gây suy giảm chất lượng cuộc sống nghiêm trọng.

Vậy, chúng ta đã làm rõ nguyên nhân u xơ tiền liệt tuyến. Từ đó, hãy phòng bệnh ngay hôm nay, bằng cách thay đổi những thói quen xấu gây nguy cơ cao mắc bệnh như lối sống vô độ, chế độ ăn nhiều dầu mỡ và cơ thể thừa cân, béo phì. Một lối sống lành mạnh góp phần đáng kể ngăn ngừa bệnh u xơ tiền liệt tuyến.

BS. Hồng Hạnh

Hội Bác sỹ trẻ – Đại học Y Hà Nội