Những biến chứng sau phẫu thuật u nang buồng trứng

U nang buồng trứng là bệnh phụ khoa thường gặp ở phụ nữ, nếu không phát hiện và điều trị kịp thời có thể ảnh hưởng đến khả năng sinh sản cũng như sức khỏe của người mắc. Phẫu thuật u nang buồng trứng là phương pháp điều trị phổ biến hiện nay. Dù là mổ nội soi hay mổ mở thì mỗi phương pháp đều tiềm ẩn những nguy cơ, biến chứng trong và sau khi phẫu thuật. Vì vậy, người bệnh cần biết và đề phòng rủi ro, biến chứng có thể xảy ra sau phẫu thuật u nang buồng trứng.

1. Biến chứng sau phẫu thuật u nang buồng trứng

Các biến chứng hay gặp sau phẫu thuật u nang buồng trứng:

• Nhiễm trùng sau mổ: Là tình trạng có thể xảy ra trong vòng 2 tuần đầu sau phẫu thuật. Nghiên cứu cho thấy, tỷ lệ mổ nội soi có khả năng nhiễm trùng thấp hơn mổ hở. Tình trạng nhiễm trùng có thể ảnh hưởng đến sức khỏe cũng như tâm lý người bệnh, kéo dài thời gian và chi phí nằm viện. Nó thường liên quan đến việc vệ sinh và chăm sóc vết mổ không đúng quy trình.
• Đau sau mổ: Đây là một trong các biến chứng thường gặp nhất trong phẫu thuật ngoại khoa. Mức độ đau phụ thuộc vào loại phẫu thuật cũng như ngưỡng đau có thể chịu đựng được của từng bệnh nhân.
• Chảy máu trong và sau khi mổ: Nếu tình trạng chảy máu nhiều làm bệnh nhân rơi vào tình trạng sốc, sẽ ảnh hưởng tới tính mạng bệnh nhân.
• Các cơ quan bị tổn thương, ảnh hưởng sau khi phẫu thuật: Các cơ quan lân cận như ruột, bàng quang, niệu quản,.. có thể bị tổn thương trong quá trình phẫu thuật.
• Nguy cơ u nang buồng trứng tái phát sau mổ: Sau mổ u nang buồng trứng, đặc biệt là phương pháp phẫu thuật bảo tồn (bóc tách u nang) thường tiềm ẩn nguy cơ bệnh tái phát rất cao. Lý do là bởi phẫu thuật chưa giải quyết được nguyên nhân chính dẫn đến u nang buồng trứng là: Rối loạn nội tiết tố, suy giảm năng lượng tế bào tử cung, buồng trứng, suy giảm hệ miễn dịch.
• Ảnh hưởng đến vấn đề sức khỏe sinh sản sau này: Tùy thuộc vào từng loại hình phẫu thuật u nang buồng trứng mà sẽ có những biến chứng sau mổ khác nhau. Cụ thể:

• Mổ bóc tách u nang buồng trứng: Sau phẫu thuật u nang buồng trứng bóc tách, các mô sẹo có thể hình thành ở vết mổ, trên buồng trứng hoặc ống dẫn trứng hay trong khung chậu. Sẹo này có thể ảnh hưởng ít nhiều tới quá trình thụ thai.
• Mổ u nang, cắt bỏ 1 buồng trứng: Sau khi cắt một bên buồng trứng, người bệnh vẫn còn kinh nguyệt. Nhưng số lượng trứng bị giảm đi một nửa nên khả năng có thai sẽ chỉ còn 50% so với bình thường và người bệnh dễ bước vào thời kỳ mãn kinh sớm.
• Mổ cắt bỏ hoàn toàn 2 buồng trứng: Sau phẫu thuật, người bệnh không còn buồng trứng nữa, đồng nghĩa với nội tiết tố trong cơ thể không còn hoạt động trơn tru. Lúc này, chị em sẽ phải đối mặt với nhiều biến chứng nguy hiểm như: Mất khả năng sinh sản, giảm hoặc không còn ham muốn sinh hoạt vợ chồng, bước vào thời kỳ mãn kinh sớm…
• Việc điều trị u nang bằng phẫu thuật có thể làm giảm khả năng sinh sản.

2. Chăm sóc bệnh nhân sau phẫu thuật u nang buồng trứng

Để nhanh chóng hồi phục và hạn chế biến chứng thì chăm sóc bệnh nhân sau phẫu thuật u nang buồng trứng là bước hết sức quan trọng, chúng ta cần chú ý:

• Sau phẫu thuật, bệnh nhân cần được theo dõi sát các dấu hiệu, tình trạng chảy máu ít nhất 24h để kịp thời xử lý các tai biến sau mổ như chảy máu nhiều, sốc,…
• Vệ sinh vết mổ sạch sẽ, thường xuyên: Chăm sóc vết mổ sau phẫu thuật rất quan trọng đối với sức khỏe bệnh nhân. Chăm sóc đúng cách có thể làm giảm nguy cơ nhiễm trùng và giúp người bệnh trở lại bình thường sớm hơn. Cần giữ vết mổ khô ráo, hạn chế cử động xung quanh vết mổ để vết mổ nhanh liền, thay băng và rửa vết thương thường xuyên, cắt chỉ theo đúng lịch. Nếu thấy tình trạng vết mổ mẩn đỏ hoặc ứ dịch mủ thì có nguy cơ vết mổ bị nhiễm trùng cần thay băng, rửa vết thương lại sạch sẽ và dùng kháng sinh phù hợp.
• Kiểm soát cơn đau sau phẫu thuật bằng thuốc theo chỉ định bác sĩ: Thông thường những cơn đau sau phẫu thuật mọi người coi đó là bình thường, có thể chịu đựng được. Nhưng khi có những biểu hiện đau bất thường, người bệnh cần dùng thuốc để kiểm soát cơn đau. Có nhiều loại thuốc giảm đau khác nhau chẳng hạn như thuốc chống viêm không steroid (NSAID), opioid,.. Bác sĩ sẽ dựa vào tình trạng của từng người để đưa ra chỉ định sử dụng thuốc giảm đau phù hợp nhất.

• Về chế độ dinh dưỡng thì cần ăn những thức ăn mềm, dễ tiêu hóa, phải đảm bảo vệ sinh cũng như đầy đủ chất dinh dưỡng, chất đề kháng để nhanh chóng hồi phục. Cần tránh ăn các thức ăn để lại sẹo xấu sau này như đồ nếp, hải sản, rau muống, thịt gà,…
• Sau mổ, cần vận động nhẹ nhàng tránh vận động mạnh, quá sức khiến chảy máu vết mổ làm khó lành.

Xem thêm

Thuốc trị u nang buồng trứng: Lưu ý sử dụng

3. Phòng tránh biến chứng sau mổ u nang buồng trứng như thế nào?

Sau phẫu thuật, người bệnh rất dễ bị các biến chứng nếu không chăm sóc và xử lý vết mổ đúng cách. Để phòng tránh cũng như hạn chế tối đa các biến chứng sau phẫu thuật u nang buồng trứng, chúng ta cần lưu ý:

• Trước khi phẫu thuật, bệnh nhân cũng như người nhà cần được bác sĩ thăm khám kĩ và tư vấn để đưa ra phương pháp phẫu thuật phù hợp cho từng bệnh nhân nhằm hạn chế các tai biến gặp trong quá trình phẫu thuật cũng như sau phẫu thuật.
• Điều chỉnh chế độ sinh hoạt, dinh dưỡng để cải thiện sức khỏe bản thân và phòng ngừa được tái phát u nang buồng trứng.
• Để người bệnh luôn giữ trạng thái tinh thần vui vẻ, tránh stress, căng thẳng. Điều này sẽ giúp bệnh nhân nhanh chóng hồi phục.
• Cần đi khám phụ khoa định kỳ 4-6 tháng/ lần hoặc khi thấy có các dấu hiệu bất thường để phát hiện sớm u nang buồng trứng cũng như các bệnh lý phụ khoa khác.
• Tập luyện và hồi phục sau mổ nhẹ nhàng, tuân thủ chỉ dẫn của bác sĩ. Tránh các việc nặng và hoạt động quá sức gây ảnh hưởng đến vết mổ. Có thể tập luyện các động tác nhẹ nhàng như yoga, đi bộ, thiền,.. giúp khí huyết lưu thông, tinh thần thoải mái, nhẹ nhàng.

BS Nguyễn Thị Quỳnh An