Phân loại các loại mụn trứng cá

Nguyên nhân và yếu tố liên quan đến cơ chế bệnh sinh của mụn trứng cá đã và đang được làm rõ nhưng cách trị mụn đôi khi gặp nhiều khó khăn. Hiểu rõ các loại mụn trứng cá giúp bạn có cách trị mụn hiệu quả, chăm sóc da và loại trừ nguyên nhân gây mụn.

1. Các loại mụn trứng cá

1.1. Mụn trứng cá thường

Đây là thể mụn trứng cá hay gặp nhất. Mụn trứng cá thông thường xuất hiện ở tuổi dậy thì và những người có cơ địa tăng tiết bã nhờn. Biểu hiện của những người này là da nhờn, mỡ, trơn, bóng, tóc nhờn, lỗ chân lông giãn rộng. Thương tổn là các nhân mở hoặc kín, sẩn mủ, nang viêm,… Mụn thường khu trú ở vùng da mỡ như mặt, ngực, lưng. Nguyên nhân thường do cơ địa tăng tiết bã nhờn, nội tiết tố tuổi dậy thì. Điều trị bệnh tùy thuốc mức độ nặng của bệnh để có phác đồ thuốc bôi, uống phù hợp.

1.2. Mụn trứng cá bọc

Đây là một thể nặng của bệnh. Thương tổn là các nang, áp xe chứa mủ, đau. Ngoài ra còn có các sẩn mủ, mụn mủ, sẹo sau mụn,…

Nguyên nhân có thể do tăng bài tiết chất bã, sừng hóa cổ nang lông, và vai trò của vi khuẩn. Kháng sinh trong trường hợp này đôi lúc cần thiết.

1.3. Mụn trứng cá tối cấp

Tổn thương xuất hiện cấp tính, vỡ, loét rất đau, có thể kèm sốt cao. Mụn trứng cá tối cấp hay khu trú ở ngực, lưng, đặc biệt hay gặp ở trẻ em nam.

1.4. Mụn trứng cá do mỹ phẩm

Loại mụn trứng cá này hay gặp ở những người hay lạm dụng mỹ phẩm không thích hợp. Một vấn đề nổi trội hiện nay là các loại mỹ phẩm không rõ nguồn gốc, được trộn corticoid. Ngay sau những lần dùng corticoid bôi đầu tiên, bạn có thể thấy da mình trắng, hồng. Nhưng nếu kéo dài, sẽ gây bùng phát mụn trứng cá. Một số người tăng mẫn cảm với một số thành phần trong mỹ phẩm. Cách phòng tránh mụn trứng cá do mỹ phẩm là khi mới bắt đầu dùng, nên dùng lượng nhỏ và để thời gian lưu trên da ngắn. Sau đó, tăng dần lượng và thời gian. Ngược lại, khi có biểu hiện mụn nổi bất thường sau dùng loại mỹ phẩm mới, bạn cần dừng và đi khám bác sĩ da liễu ngay lập tức.

1.5. Mụn trứng cá do thuốc

Mụn trứng cá do thuốc được hiểu là mụn nổi trên da có mối liên quan đến việc sử dụng thuốc. Theo các bác sĩ da liễu, các thuốc dùng toàn thân có thể gây nổi mụn như: glucocorticoid, các vitamin nhóm B, isoniazid, quinidin, azathioprin, cyclosporin, thuốc chống động kinh, lithium….

Việc phân biệt chẩn đoán mụn do thuốc với mụn trứng cá thông thường, viêm nang lông là vô cùng quan trọng vì cách xử lý hoàn toàn khác nhau. Nếu thực sự là do thuốc, dừng thuốc ngay và khám tư vấn bác sĩ là điều cần làm ngay.

1.6. Bệnh trứng cá do nghề nghiệp

Khái niệm này có vẻ còn mới đối với một số người. Các bệnh nghề nghiệp có thể gây bệnh trứng cá như những người tiếp xúc lâu dài với các chất như dầu mỡ, bụi silic, bụi than, môi trường làm việc nóng, ẩm thấp, bí bách… Cần dùng khẩu trang, mặt nạ trong lúc làm việc và rửa mặt kỹ sau khi tiếp xúc.

1.7. Mụn trứng cá do yếu tố cơ học

Những động tác như nặn, bóp, cọ xát tưởng như không liên quan gì đến mụn trứng cá. Sự thật, những động tác này gây tổn thương da, làm bít tắc lỗ chân lông và gây mụn trứng cá. Vì vậy, các bạn không nên dùng tay nặn, bóp mụn, vừa không hợp vệ sinh vừa có thể làm tăng mụn.

Xem thêm

Dùng thuốc isotretinoin điều trị mụn trứng cá an toàn, đúng cách

2. Cách trị các loại mụn trứng cá

Hiện nay có rất nhiều cách chữa mụn khác nhau, tại chỗ, toàn thân. Tuy nhiên, việc lựa chọn thuốc bôi, thuốc uống cần phải thích hợp với từng bệnh nhân, từng lứa tuổi, từng thể bệnh, từng mức độ.

Điều trị đúng thuốc, đúng phác đồ. Nếu sau một tháng điều trị không kết quả cần khám lại. Cần phối hợp các thuốc bôi, không điều trị kháng sinh đơn độc và kéo dài tránh hiện tượng khác thuốc. Điều nhấn mạnh là các bạn cầu khám và điều trị sớm để tránh biến chứng và di chứng lâu dài.

Bên cạnh thuốc, chế độ chăm sóc da và ăn uống là vô cùng quan trọng. Tránh các yếu tố kích thích làm bệnh nặng lên rất quan trọng. Đó là stress, thức khuya, làm việc quá sức, ăn uống quá nhiều sữa, đường.

Các biến chứng hay gặp của bệnh như thâm, sẹo lõm, sẹo lồi cũng cần điều trị. Một số phương pháp hiện đang được áp dụng có hiệu quả như ánh sáng trị liệu, laser, phẫu thuật.

BS Hồ Phương Thùy