Triệu chứng viêm phế quản

Thời tiết giao mùa chuyển sang thu đông thì tỷ lệ mắc các bệnh lý hô hấp càng gia tăng. Nhất là ở các tỉnh miền Bắc và khu đô thị công nghiệp. Các bệnh lý phổ biến hay gặp như viêm phế quản, hen phế quản, viêm tiểu phế quản, viêm phổi… Trong đó bệnh lý viêm phế quản cấp là hay gặp nhất. Triệu chứng viêm phế quản biểu hiện như thế nào người dân cần nắm được để phát hiện sớm và điều trị cho đúng.

Viêm phế quản là gì?

Viêm phế quản cấp (hay gặp ở trẻ nhỏ) là tình trạng viêm nhiễm cấp tính ở niêm mạc phế quản. Thông thường, bệnh viêm phế quản có thể khỏi hoàn toàn không để lại di chứng. Nguyên nhân hay gặp phải là do nhiễm virus, vi khuẩn hoặc cả hai. Nguyên nhân hiếm gặp hơn là do nấm, ký sinh trùng gây bệnh.

Viêm phế quản mạn tính là tình trạng viêm, tăng tiết nhầy mạn tính ở lớp niêm mạc phế quản. Gây ra triệu chứng ho khan hoặc ho có đờm liên tục. Viêm phế quản mãn tính được định nghĩa là tình trạng ho kéo dài ít nhất ba tháng. Kèm theo có những cơn tái phát xảy ra trong ít nhất hai năm liên tiếp.

Viêm phế quản thường gặp ở mọi lứa tuổi, giới tính. Đặc biệt là trẻ nhỏ, phụ nữ có thai, người già, người suy giảm miễn dịch…

Triệu chứng viêm phế quản

Đối với viêm phế quản cấp tính hoặc viêm phế quản mãn tính, các dấu hiệu và triệu chứng có thể bao gồm:

Viêm phế quản có biểu hiện viêm long đường hô hấp trên

Viêm phế quản thường khởi phát bằng các dấu hiệu viêm long đường hô hấp trên. Viêm phế quản có thể là hậu quả của tình trạng viêm mũi xoang, viêm tai giữa, viêm họng… Sau lan xuống khí quản phế quản. Các biểu hiện viêm long đường hô hấp trên như sốt nhẹ, nhức đầu, hắt hơi, sổ mũi, đau rát họng. Kèm theo mệt mỏi và đau nhức cơ bắp. Các triệu chứng này thường cải thiện trong vòng một tuần.

Viêm phế quản gây ho, khạc đờm

Ho là triệu chứng không đặc hiệu gặp ở nhiều bệnh lý hô hấp khác nhau. Tuy nhiên lại là dấu hiệu thường gặp nhất của những người mắc viêm phế quản. Thông thường ho kéo dài ít nhất 5 ngày. Trung bình từ 1-3 tuần. Có thể ho khan hoặc ho có đờm. Những ngày đầu thường có ho khan, có khi ho ông ổng, ho từng cơn, dai dẳng. Cảm giác rát bỏng phía sau xương ức, khàn tiếng. Sự xuất hiện của đờm đục cũng không chắc chắn được nguyên nhân viêm phế quản là do vi khuẩn gây ra.

Đờm là sản phẩm của hiện tượng xuất tiết dịch trong đường hô hấp. Tùy thuộc vào tác nhân gây bệnh mà người bệnh có thể ho khạc đờm màu khác nhau. Có thể ho đờm màu trắng trong, trắng đục. Hoặc ho ra đờm màu vàng, xanh, hay lẫn máu.

Tình trạng khó thở, thở khò khè ở người viêm phế quản

Cơ chế gây ra tiếng khò khè là do lòng phế quản bị thu hẹp. Vì các lý do phù nề thành phế quản, co thắt cơ trơn phế quản, hoặc dịch tiết đờm trong lòng phế quản. Khi đó không khí đi qua một khe hẹp sẽ phát ra tiếng khò khè.

Cần phân biệt khò khè ở người viêm phế quản với tiếng khụt khịt mũi. Nếu nghẹt mũi gây khụt khịt thì thường xảy ra vào ban đêm, lúc nằm. Nghe tiếng khụt khịt này phát ra gần ngay mũi miệng. Vệ sinh mũi họng sẽ giảm bớt. Còn phân biệt với tiếng khò khè trong hen phế quản ở chỗ không hoặc đáp ứng kém với thuốc khí dung giãn phế quản (salbutamol).

Cảm giác khò khè, đôi khi khó thở làm người bệnh viêm phế quản khó chịu phải đi khám. Một số trường hợp có tăng tính phản ứng phế quản thoáng qua. Tăng tính phản ứng của phế quản sẽ hết sau 6 tuần. Tuy nhiên người bệnh lại gặp phải tình trạng ho dai dẳng sau đó.

Người bệnh viêm phế quản có biểu hiện đau ngực

Ho kéo dài trong nhiều ngày khiến cho người bệnh cảm thấy đau thành ngực âm ỉ. Đôi khi đau ngực là biểu hiện của biến chứng viêm phế quản tiến triển như viêm phổi màng phổi, áp xe phổi…

Viêm phế quản có thể gặp triệu chứng sốt

Người bệnh viêm phế quản thông thường thường không sốt. Số ít trường hợp có sốt nhẹ hoặc sốt cao. Sốt hay các biểu hiện toàn thân khác hiếm gặp ở một bệnh nhân viêm phế quản cấp tính. Khi có biểu hiện sốt kèm theo nên nghi ngờ biến chứng viêm phổi hoặc viêm phổi màng phổi. Hoặc là biểu hiện của viêm phế quản do virus cúm gây nên.

Khám phổi trên bệnh nhân viêm phế quản

Khi nghe phổi bệnh nhân thường thấy bình thường. Một số trường hợp nghe phổi có ran phế quản, ran ngáy, đôi khi ran rít.

Biểu hiện trên cận lâm sàng của viêm phế quản

Chụp X-quang phổi

Hình ảnh X-quang phổi ở người viêm phế quản thường bình thường. Đôi khi có thể thấy dày thành phế quản.

Xét nghiệm máu

Có thể tăng số lượng bạch cầu và tỷ lệ bạch cầu đa nhân trung tính trong trường hợp nhiễm vi khuẩn. Tốc độ máu lắng tăng, CRP tăng. Procalcitonin tăng đánh giá tình trạng viêm do nhiễm vi khuẩn ở bệnh nhân viêm phế quản.

Khi nào người bệnh viêm phế quản cần đi khám bác sỹ?

Người bệnh cần đi khám bác sỹ nếu có tình trạng ho kéo dài trên 3 tuần. Ho khó chịu gây ảnh hưởng tới giấc ngủ. Đi kèm với đó có sốt cao trên 38 độ C. Khạc đờm có màu đục, màu xanh vàng hoặc có máu. Hay trường hợp người bệnh khò khè khó thở cũng cần đi khám bác sỹ để chẩn đoán và điều trị.

Các triệu chứng của viêm phế quản hầu như ai cũng đã từng trải qua một vài lần. Do bệnh rất dễ mắc và phổ biến trong cộng đồng. Vì thế người dân nên chủ động phòng ngừa bệnh viêm phế quản xảy ra.

Xem thêm: Điều trị viêm phế quản như thế nào để hiệu quả

BS Huyền Hương