Ung thư vú di căn.

Ung thư vú là căn bệnh ác tính xuất phát từ tuyến vú. Nhưng không chỉ giới hạn ở tuyến vú, ung thư có thể di căn tới các bộ phận khác của cơ thể. Khi ung thư vú di căn có nghĩa là bệnh đã tiến triển đến giai đoạn nặng hơn so với ung thư tại chỗ.

1. Khi nào thì ung thư vú di căn?

Ung thư vú di căn là khi tế bào ung thư đã “lây lan”tới các cơ quan khác trong cơ thể như hạch bạch huyết, da, xương, gan… chứ không chỉ khu trú ở một bên vú.

Khi tế bào ung thư lan tràn tới các cơ quan, nó hình thành khối u ác tính và phá hủy các cơ quan này.

Cho dù di căn tới đâu thì vẫn là bệnh ung thư vú. Ví dụ, ung thư vú di căn xương không có nghĩa bệnh nhân mắc ung thư xương.

Tế bào ung thư có thể di căn đến khắp cơ thể. Nhưng thường gặp ung thư vú di căn ở các bộ phận sau: hạch bạch huyết, xương, gan, phổi.

2. Ung thư vú di căn hạch bạch huyết.

Tế bào ung thư tấn công các hạch bạch huyết đầu tiên, thông qua con đường bạch huyết. Các hạch di căn thường gặp trong ung thư vú là: các hạch nách, các hạch vú trong (nằm gần xương ức), các hạch dưới xương đòn.

Triệu chứng của ung thư vú di căn hạch là:

• Hạch to lên.
• Bệnh nhân có thể đau hoặc không đau.
• Hạch có thể dính da, nhiều hạch dính thành chùm.
• Ở giai đoạn muộn, tế bào ung thư phá vỡ hạch, chảy dịch hôi thối.
• Hạch bị phá vỡ có nguy cơ nhiễm trùng.

Khi khám bệnh nhân ung thư, bác sĩ sẽ khám hạch xem có hạch di căn không. Đây là một yếu tố quan trọng đánh giá giai đoạn bệnh.

Mặc dù di căn hạch thường gặp nhưng ít ảnh hưởng tới sức khỏe của bệnh nhân. Có đôi khi bệnh nhân không có triệu chứng khó chịu nào.

3. Ung thư vú di căn xương.

Tế bào ung thư đi tới xương theo con đường mạch máu. Có thể gặp di căn ở các xương sườn, xương cột sống, xương đùi, xương cánh tay…

Triệu chứng của ung thư vú di căn xương:

• Bệnh nhân đau nhức nhiều ở các xương.
• Có khi khối u phá hủy xương khiến người bệnh dễ gãy xương.
• Ung thư di căn xương cột sống có thể chèn ép tủy sống. Bệnh nhân bị liệt, không làm chủ được đại tiểu tiện.
• Chụp Xquang, chụp cắt lớp vi tính có thể phát hiện thấy di căn xương.

Tình trạng di căn xương ảnh hưởng rất lớn tới chất lượng cuộc sống của bệnh nhân.

• Bệnh nhân đau nhiều, mất ngủ và ăn uống kém.
• Gãy xương do khối di căn rất khó lành.
• Người bị di căn xương cột sống chèn ép tủy không thể kiểm soát được việc đại tiểu tiện.

4. Ung thư vú di căn gan.

Ung thư vú có tỷ lệ cao di căn gan. Tế bào ung thư theo đường máu tới gan và “mắc kẹt” tại đây, phát triển thành các khối di căn. Khối di căn chèn ép các phần gan lành gây đau đớn cho người bệnh và làm suy giảm chức năng gan.

Các triệu chứng của ung thư vú di căn gan là:

• Bệnh nhân đau tức vùng gan do khối di căn phát triển.
• Vàng da, vàng mắt do tế bào gan bị phá hủy.
• Bệnh nhân chán ăn, mệt mỏi, suy kiệt do chức năng gan bị rối loạn
• Khối di căn vỡ gây mất máu và giải phóng các chất độc vào máu. Có thể dẫn tới tử vong.
• Di căn gan có thể được phát hiện bằng siêu âm ổ bụng tổng quát hoặc chụp cắt lớp vi tính ổ bụng.

5. Ung thư vú di căn phổi.

Phổi cũng là điểm dừng chân thường thấy của tế bào ung thư. Các triệu chứng của ung thư vú di căn phổi là:

• Người bệnh đau ngực.
• Người bệnh ho, khó thở, có khi suy hô hấp.
• Đôi khi có dịch trong màng phổi.
• Khối di căn có thể chèn ép gây xẹp phổi.
• Ung thư di căn phổi có thể phát hiện bằng chụp Xquang ngực hoặc chụp Cắt lớp vi tính lồng ngực.

6. Làm thế nào để ngăn chặn ung thư vú di căn.

Khi ung thư vú di căn tới xương, gan, phổi và nhiều hạch bạch huyết tức là ung thư đã ở giai đoạn muộn. Lúc này điều trị khó khăn và cuộc sống của bệnh nhân bị ảnh hưởng rất lớn. Vậy làm thế nào để ngăn chặn ung thư vú di căn?

a. Phát hiện sớm ung thư vú khi chưa di căn:

• Mỗi người phụ nữ từ 20 tuổi trở lên nên tự khám vú tại nhà mỗi tháng một lần.
• Phụ nữ từ 20 – 40 tuổi nên khám vú tại cơ sở y tế ba năm một lần.
• Phụ nữ trên 40 tuổi nên khám vú tại cơ sở y tế định kỳ hàng năm.

b. Với những bệnh nhân ung thư vú giai đoạn sớm, chưa di căn.

• Người bệnh phải điều trị sạch tế bào ung thư. Muốn vậy cần tuân thủ theo phác đồ điều trị của bác sĩ.
• Tái khám và theo dõi tình hình bệnh định kỳ theo lịch hẹn. Người bệnh sẽ được khám và làm các xét nghiệm để phát hiện di căn sớm.
• Tự theo dõi sức khỏe tại nhà. Nếu có bất kỳ triệu chứng bất thường nào, cần đến khám ngay.
• Trong trường hợp nghi ngờ, bác sĩ có thể chỉ định chụp PET/CT là phương pháp hiện đại nhất hiện nay giúp phát hiện ung thư di căn từ rất sớm.

c. Với những bệnh nhân ung thư vú đã di căn:

• Hiện nay các phương pháp điều trị ung thư vú đã có nhiều kết quả khả quan. Nếu đáp ứng với điều trị, khối di căn có thể biến mất. Thời gian sống và chất lượng sống của bệnh nhân được cải thiện đáng kể.
• Tích cực điều trị và giữ một tinh thần lạc quan là bí quyết quan trọng nhất để chống lại bệnh tật.

Di căn là một diễn biến tất yếu của bệnh ung thư vú. Ung thư vú di căn ảnh hưởng tới sức khỏe, tính mạng và chất lượng cuộc sống của người bệnh. Vì vậy, hãy thực hiện những biện pháp dự phòng ngay để phát hiện sớm ung thư vú khi chưa di căn.

BS. Hồng Hạnh,

Bệnh viện Ung bướu Thanh Hóa.