Nám mảng: Nguyên nhân và phương pháp điều trị

Nám da, đặc biệt là nám mảng là vấn đề khiến hầu hết phụ nữ phải đau đầu vì nó. Nám mảng tuy không gây nguy hiểm tới tính mạng nhưng gây giảm tính thẩm mỹ, khiến người có nám mảng mất đi sự tự tin.

1. Nám mảng là gì?

Nám mảng là tình trạng tăng sản xuất sắc tố da melanin (sắc tố quyết định nên màu tóc, da và mống mắt) tạo nên các mảng sắc tố màu nâu/ vàng/ xám trên lớp biểu bì của da. Các mảng sắc tố da này lan toả chủ yếu trên bề mặt của hai bên má.

Nám mảng thường gặp ở phụ nữ hơn so với nam giới, có thể gặp ở mọi lứa tuổi nhưng thường xuất hiện nhiều ở phụ nữ sau tuổi 30 hoặc phụ nữ sau sinh. Nám mảng không sâu nên còn được gọi là nám không chân. Việc điều trị nám mảng sẽ dễ dàng hơn so với các loại nám khác. Tuy nhiên nám mảng dễ dàng tái phát trở lại nếu không được che chắn, bảo vệ kỹ càng cũng như dùng các sản phẩm chăm sóc da phù hợp. Đặc biệt đối với nám mảng có kết hợp thêm tình trạng tăng sinh nội mô mạch máu thì việc điều trị triệt để lại càng khó khăn.

2. Nguyên nhân gây ra nám mảng.

– Tiếp xúc với ánh nắng mặt trời: Như chúng ta biết, ánh nắng mặt trời là kẻ thù số một của làn da. Ánh nắng mặt trời chứa tia UVA, UVB, UVC trong đó UVC có khả năng gây ung thư rất cao nhưng không thể xuyên qua tầng ozon tới bề mặt trái đất nên ít ảnh hưởng tới con người. Tia UVA và UVB có cường độ cao nhất từ 10-14 giờ. Khi tia UV chiếu lên bề mặt da khiến cho các tế bào Melanocytes ( tế bào biểu bì tạo hắc tố) tại tầng hạ bì được kích thích mạnh mẽ sản sinh hắc sắc tố melanin để bảo vệ da. Từ đó melanin sẽ phát tán, phân bố và tích tụ thành đám gây nên nám mảng.

Tiếp xúc với ánh nắng mặt trời

– Di truyền: Số lượng melanin mà cơ thể tạo ra phụ thuộc phần lớn vào gen. Nếu bố mẹ có nhiều hoặc ít sắc tố da thì khả năng cao con cũng sẽ giống. Khi số lượng melanin càng cao thì nguy cơ nám da càng cao. Có khoảng 30% phụ nữ bị nám xuất phát từ yếu tố di truyền.

– Sự thay đổi nội tiết tố: Nhiều nghiên cứu đã chỉ ra rằng sự thay đổi nội tiết tố trong cơ thể có liên quan đến việc hình thành nám mảng. Đặc biệt là hormon estrogen, nó không chỉ có tác dụng thúc đẩy sự phát triển cũng như duy trì các đặc tính sinh dục nữ và điều hoà kinh nguyệt cũng như hệ sinh sản thì estrogen còn kiểm soát lượng hormon MSH( Melanocyte Stimulating hormone) là một hormon kích thích sự sản sinh melanin dưới da.

Do vậy, những trường hợp có sự thay đổi nồng độ estrogen trong máu như phụ nữ sau sinh, phụ nữ tiền mãn kinh hay mãn kinh, người có chu kỳ kinh nguyệt bất thường hay dùng thuốc tránh thai cũng như khi gặp những vấn đề căng thẳng, mệt mỏi thường xuyên, chế độ dinh dưỡng không hợp lý đều có thể dẫn đến những rối loạn sản xuất MSH gây quá sản melanin và hình thành nám mảng.

– Lạm dụng mỹ phẩm kém chất lượng: Có rất nhiều chị em tin theo những lời quảng cáo hoa mỹ về các sản phẩm trắng cấp tốc hay trị mụn không rõ nguồn gốc hay kem trộn mà khiến cho da bong tróc, bào mỏng da khiến cho da dễ bắt nắng, dễ tổn thương hơn và dễ hình thành nám mảng hơn.

Lạm dụng mỹ phẩm kém chất lượng

3. Nhận biết nám mảng như thế nào

Không phải ai cũng nhận biết được đâu là nám mảng, nhiều người bị nhầm lẫn giữa nám mảng và nám chân sâu khiến cho việc điều trị không phù hợp và không đem lại hiệu quả điều trị nám. Tuy dễ nhầm lẫn với nám chân sâu nhưng cũng có một số dấu hiệu đặc trưng giúp ta phân biệt được đâu là nám mảng.

Một số dấu hiệu của nám mảng không thể bỏ qua: 

  • Nám mảng có thể xuất hiện ở bất cứ độ tuổi nào
  • Nám mảng thường xuất hiện thành từng mảng có màu nâu nhạt đến nâu đậm kích thước từ 2- 4 cm. 
  • Vị trí xuất hiện: thường ở hai bên gò má, trán và cằm.
  • Chân nám không sâu chỉ ở lớp thượng bì.

4. Các cách trị nám mảng hiệu quả.

4.1 Phương pháp dân gian:

Các phương pháp dân gian trị nám hiệu quả

Có nhiều phương pháp dân gian dùng để hỗ trợ điều trị nám mảng rất hiệu quả với nguyên liệu dễ kiếm, tuy nhiên cần sự kiên trì khi sử dụng và kết hợp với các phương pháp khác mới cho thấy kết quả tốt nhất. 

+ Nha đam kết hợp mật ong: Dùng 1 nhánh nha đam, cắt bỏ vỏ rửa với nước muối sau đó xay nhuyễn. Cho thêm vào nha đam xay nhuyễn 2 muỗng mật ong. Đắp mặt 20 phút rồi rửa sạch. Nha đam kết hợp mật ong không chỉ giúp sạch nám mảng mà còn giúp giảm mụn, dưỡng trắng da.

+ Lòng trắng trứng gà: lấy 1 quả trứng gà tách lấy lòng trắng trứng. Sau đó quấy lòng trắng trứng tạo bọt, đắp mặt khoảng 15-20 phút rồi rửa mặt lại bằng nước ấm.

+ Cà chua: Chọn 1-2 quả cà chua dày cùi rửa sạch, sau đó cắt lát mỏng đắp lên mặt trực tiếp hoặc xay nhuyễn lấy nước cốt cà chua bôi lên mặt trong vòng 15 phút rồi rửa sạch lại với nước.

+ Khoai tây và sữa chua: Lấy khoảng 1 nửa củ khoai tây sau khi gọt vỏ rửa sạch, đem khoai tây hấp chín giã nhuyễn. Cho vào khoai tây xay nhuyễn một lượng sữa chua không đường vừa đủ tạo hỗn hợp sệt vừa. Đắp hỗn hợp lên mặt khoảng 15-20 phút rồi rửa lại với nước sạch.

+ Tía tô: Dùng 1 nắm lá tía tô rửa sạch sau xay nhuyễn với 1 ít nước. Lọc lấy nước cốt tía tô đắp mặt từ 15- 20 phút sau đó rửa sạch lại với nước ấm.

4.2 Dùng dược mỹ phẩm:

Dược mỹ phẩm trong điều trị nám mảng đem lại hiệu quả rất cao. Tuy nhiên đòi hỏi chi phí cao và phải được sự chỉ định, theo dõi của bác sĩ da liễu. Không được tự ý sử dụng dược mỹ phẩm để điều trị nám mảng nếu không có chỉ định và theo dõi của bác sĩ da liễu bởi nguy cơ gây nám nhiều hơn.

Dược mỹ phẩm trong điều trị nám mảng đem lại hiệu quả rất cao

+  Hydroquinone: đây là một trong những thuốc đầu tay trong điều trị nám mảng. Bởi sự giống nhau về cấu trúc với các tiền chất tạo hắc tố nên cho phép Hydroquinone tương tác với Tyrosine. Tương tác này làm trung gian cho sự ức chế Tyrosine bằng cách liên kết các Histidine hoặc giành vị trí hoạt động của enzym. Hydroquinone  không chỉ tác động đến sự hình thành, melanin hóa và suy thoái của các melanosome ( nơi melanin lắng động trước khi được xuất ra ngoại bào và bị thực bào bởi các tế bào sừng)  mà còn ảnh hưởng đến cấu trúc màng của các tế bào melanocyte (tế bào sắc tố) và cuối cùng gây hoại tử toàn bộ các melanocyte. Ngoài ra Hydroquinone còn hỗ trợ cải thiện sắc tố da và làm da sáng đều hơn. Tuy nhiên do không thể loại bỏ sắc tố Melanin trong da nên có thể xảy ra hiện tượng nám da do sử dụng Hydroquinone trong vài tuần đầu.

+ Tretinoin: Đây là một trong những dẫn xuất của vitamin A còn được gọi với tên Retin- A. Tretinoin là hoạt chất vàng trong điều trị các vấn đề về da. Với cơ chế hoạt động là đẩy nhanh tốc độ sản sinh tế bào mới, đào thải các tế bào chết nhanh chóng giúp làm giảm thời gian liên hệ giữa tế bào sừng và tế bào sản xuất Melanin qua đó khiến cho Melanosome không được vận chuyển tới lớp tế bào sừng. Do đó đem lại hiệu quả trị nám mảng rất cao.

+ Azelaic Acid: Với cơ chế hoạt động là ngăn chặn sự tương tác của tyrosine trong vị trí hoạt động của tyrosinase và do đó nó hoạt động như một chất ức chế tyrosinase giúp hạn chế sự hình thành Melanin.

+ Kojic Acid: đây là hợp chất tự nhiên có nguồn gốc từ nấm và quá trình lên men gạo. Có cơ chế là ức chế sự kích hoạt và hoạt động của Tyrosinase giúp sáng da và loại bỏ các mảng nám.

+ Vitamin C( L- Ascorbic Acid): Đây là chất chống oxy hóa rất mạnh là yếu tố quan trọng để tổng hợp collagen. Vitamin C tham gia vào quá trình ức chế tổng hợp melanin bằng cách ức chế hoạt động của tyrosinase.

+ Niacinamide: hoạt động thông qua việc làm giảm quá trình chuyển Melanosome từ tế bào hắc tố ra tế bào sừng từ 35-60%.

+ Tranexamic Acid dạng uống: hoạt động theo cơ chế ức chế sự tổng hợp Tyrosinase và ngăn chặn sự di chuyển của Melanosome từ Melanocytes ra Keratinocytes.

4.3 Can thiệp thủ thuật trên da:

Trị nám bằng laser

Đối với nám mảng điều trị không hiệu quả với dược mỹ phẩm thì sẽ tiến hành can thiệp thủ thuật trên da

+ Điều trị bằng Laser: là phương pháp sử dụng thiết bị công nghệ cao để chiếu tia laser năng lượng thấp nhằm phá hủy sắc tố Melanin từ đó làm mờ các vết nám.

+ Mài da vi điểm: là một kỹ thuật thẩm mỹ cao sử dụng máy mài da cầm tay để loại bỏ lớp biểu bì.

+ Liệu pháp ánh sáng: sử dụng ánh sáng có cường độ mạnh với bước sóng khoảng 500-550 nm chiếu vào vùng da có nám mảng giúp phá hủy Melanin trong lớp biểu bì.

+ Thay da sinh học: sử dụng các hoạt chất acid được chiết xuất từ tự nhiên bôi lên da giúp tác động lên lớp thượng bì và loại bỏ các tế bào da có chứa mảng nám.

BS Cao Thị Mỹ Linh

Tìm kiếm bác sĩ tư vấn trực tiếp

Để lại bình luận hoặc câu hỏi của bạn

Theo dõi
Thông báo của
guest

0 Comments
Phản hồi nội tuyến
Xem tất cả bình luận