Thuốc phá thai: Quy trình và các nguy cơ thường gặp

Vì lý do khách quan hoặc chủ quan mà người phụ nữ đi đến quyết định phá thai, đây là một việc không người mẹ nào mong muốn. Để đảm bảo sức khỏe cho chính bản thân mình, hãy thực hiện các biện pháp bỏ thai an toàn. Trong đó, dùng thuốc phá thai là phương pháp được sử dụng phổ biến hơn cả. Vậy uống thuốc phá thai như thế nào cho hiệu quả và biến chứng gì có thể xảy ra khi áp dụng phương pháp này?

1. Phá thai bằng thuốc thực hiện được khi nào?

Phá thai bằng thuốc hay còn gọi là phá thai nội khoa, là phương pháp sử dụng thuốc do bác sĩ kê đơn để chấm dứt thai kỳ trước khi đến thời hạn sinh nở. Khác với các cách bỏ thai ngoại khoa (như hút thai chân không, nạo thai), dùng thuốc phá thai không cần can thiệp bằng thủ thuật hay phẫu thuật.

Theo khuyến cáo của các chuyên gia y tế, thuốc phá thai có hiệu quả nhất đối với thai nhi 12 tuần tuổi hoặc trước 12 tuần tuổi. Hiệu quả điều trị sẽ giảm nếu mang thai lâu hơn 12 tuần, lúc đó nên cân nhắc tới các cách bỏ thai khác.

2. Quy trình phá thai bằng thuốc

2.1 Trước khi thực hiện phá thai bằng thuốc

Khuyến cáo không tự mua thuốc phá thai, mà nên tới gặp bác sĩ để được tư vấn trực tiếp

Mặc dù, có thể đặt mua thuốc phá thai qua các nền tảng chăm sóc sức khỏe trực tuyến. Nhưng hãy ghi nhớ điều này, thuốc là một loại “hàng hóa đặc biệt”. “Đặc biệt” vì thuốc ảnh hưởng trực tiếp tới sức khỏe, tính mạng con người, ngoài tác dụng điều trị, nó có thể bao gồm cả các tác dụng phụ khác. Vì vậy, đừng vì tâm lý chủ quan hay e dè, hãy đặt sức khỏe của mình lên trên hết và nên tới các cơ sở y tế uy tín khi quyết định bỏ thai.

Tại đây, các bác sĩ giàu kinh nghiệm, chuyên môn cao sẽ kiểm tra sức khỏe, tình trạng mang thai và tuổi thai để tìm hiểu xem uống thuốc phá thai có an toàn hay không. Bác sĩ cũng nói về ưu – nhược điểm, tác dụng phụ và biến chứng của phương pháp này, bạn cũng có thể trao đổi trực tiếp với bác sĩ nếu còn bất kỳ băn khoăn hay thắc mắc nào.

2.2 Trong khi thực hiện phá thai bằng thuốc

Cách bỏ thai này liên quan đến việc sử dụng hai loại thuốc: Mifepristone và Misoprostol. 

Đa số các trưởng hợp được chỉ định dùng cả mifepristone và misoprostol, nhiều nghiên cứu đã chỉ ra rằng sự kết hợp trên sẽ chấm dứt hoàn toàn thai kỳ trong 95-99% trường hợp. Tuy nhiên, có một số trường hợp chỉ sử dụng misoprostol và tỷ lệ phá thai thành công thấp hơn một chút so với dùng cả hai loại thuốc phá thai.

– Mifepristone là một chất kháng progesterone. Đây là một hormon được tiết ra chủ yếu từ hoàng thể ở nửa sau chu kỳ kinh nguyệt. Cùng với lượng estrogen nội sinh, progesteron sẽ làm lớp nội mạc tử cung tăng sinh phát triển, điều này giúp cho trứng làm tổ và rất cần thiết để duy trì thai sản.

Việc sử dụng mifepristone sẽ làm giảm nồng độ của progesterone. Khi nồng độ progesterone giảm sẽ khiến niêm mạc tử cung mỏng, gây khó khăn cho quá trình làm tổ của trứng. Kết quả là bào thai bị bong ra khỏi lớp niêm mạc tử cung thoái hóa. 

– Misoprostol có tác dụng kích thích co bóp tử cung. Nếu như mifepristone làm thai bong ra khỏi niêm mạc tử cung, thì misoprostol sẽ tăng cường co bóp để đẩy mô thai ra ngoài, từ đó làm trống tử cung.

Đầu tiên, sử dụng mifepristone trước. Tiếp theo là misoprostol trong vòng 24 đến 48 giờ sau thời điểm dùng thuốc đầu tiên. Ngoài đường uống ra thì misoprostol có thể được đặt âm đạo hoặc ngậm dưới lưỡi. 

Tùy từng trường hợp, bác sĩ sẽ chỉ định liều dùng, cách dùng thuốc sao cho quá trình phá thai đảm bảo an toàn, hiệu quả đối với bệnh nhân. Do đó, đây là một lý do quan trọng nữa nên tới khám trực tiếp tại cơ sở y tế, thay vì tự mua thuốc nếu có ý định bỏ thai.

Mifepristone và Misoprostol là hai loại thuốc được dùng chủ yếu trong phương pháp phá thai nội thai

Làm thế nào để biết thuốc phá thai có hoạt động để chấm dứt thai kỳ?

Theo các bác sĩ chuyên khoa, trong vòng 4 đến 5 giờ sau khi dùng thuốc thứ hai có thể có một số triệu chứng điển hình sau đây:

– Chảy máu âm đạo: Đừng quá lo lắng vì điều này có nghĩa là thuốc đang hoạt động. Có thể bị chảy máu nhiều trong vài giờ đầu sau khi dùng misoprostol. Có khả năng sẽ có cục máu đông và một phần nhỏ mô thai (đặc biệt là thai nhi từ 8 đến 10 tuần tuổi). Mô ra khỏi tử cung thì ít bị chảy máu hơn.

Tình trạng chảy máu này có thể tiếp tục kéo dài trong vài ngày hoặc tối đa vài tuần. Tuy nhiên, nếu uống thuốc phá thai mà không bị chảy máu âm đạo, hãy tìm kiếm trợ giúp y tế càng sớm càng tốt vì điều đó có khả năng là thuốc không hoạt động.

– Đau bụng và chuột rút: Tương tự như chảy máu âm đạo, biểu hiện đau bụng nhẹ hoặc dữ dội và bị chuột rút xuất hiện sau khi dùng misoprostol, và thuyên giảm nếu mô thai được đẩy rời khỏi tử cung.

Để giảm đau, bác sĩ có thể kê thuốc giảm đau như ibuprofen cho bệnh nhân, hoặc chườm một túi sưởi ấm lên bụng.

2.3 Sau khi thực hiện phá thai bằng thuốc

Phá thai là một quyết định khó khăn, hãy an ủi, động viên người phụ nữ vượt qua giai đoạn này

– Tốt nhất là nên nghỉ ngơi trong vài ngày. Tránh nâng vác vật nặng hoặc tập thể dục cường độ cao ít nhất 1 tuần sau khi bỏ thai.

– Không quan hệ tình dục, thụt rửa, đặt tampon hoặc bất kỳ hoạt động nào tác động vào bên trong âm đạo trong tối thiểu 1 tháng.

– Trong quá trình hồi phục hậu phá thai, có thể sẽ xuất hiện nhiều cảm xúc khác nhau. Nếu những cảm xúc này ngày càng mãnh liệt, khiến bạn bị stress, hãy nghĩ đến việc trò chuyện với các chuyên gia, bác sĩ tâm lý, họ sẽ tư vấn và giúp bạn trải qua khoảng thời gian này.

3. Các nguy cơ thường gặp sau khi phá thai bằng thuốc

Dùng thuốc phá thai có một số tác dụng phụ như: Sốt nhẹ, rối loạn tiêu hóa (buồn nôn, nôn, tiêu chảy), mệt mỏi,… Các triệu chứng này sẽ hết trong vòng 24 giờ cho đến vài ngày.

Uống thuốc phá thai được xếp vào một trong các cách bỏ thai an toàn, biến chứng nghiêm trọng của việc phá thai bằng phương pháp này khá hiếm gặp, có thể bao gồm:

– Chấm dứt thai kỳ không thành công (thai vẫn còn trong tử cung sau khi dùng thuốc), còn gọi là “phá thai không hoàn toàn”. Với những trường hợp này, có thể sẽ điều trị bằng một liều misoprostol khác hoặc cần can thiệp phẫu thuật.

– Dấu hiệu điển hình của nhiễm trùng sau khi uống thuốc phá thai là âm đạo có mùi khó chịu và sốt trên 38oC kéo dài hơn 24 – 48 giờ.

– Xuất huyết hay chảy máu nghiêm trọng, tình trạng này gây mất máu nhiều, nguy cơ đe dọa tới tính mạng.

– Có trường hợp toàn bộ bánh rau không được đẩy ra hết, mà vẫn còn một phần bị sót lại trong tử cung, đây chính là tình trạng sót rau. Dấu hiệu điển hình của tình trạng trên là ra máu bất thường. Một vài triệu chứng khác như: Sốt, đau bụng dưới âm ỉ, choáng do mất máu, nguy hiểm hơn cả là có thể bị viêm nhiễm nặng.

Không nên chủ quan với bất kỳ dấu hiệu bất thường nào sau khi phá thai

Những biến chứng trên tuy không phổ biến, song không phải là không có khả năng xảy ra. Do đó, cần nghỉ ngơi tại cơ sở y tế trong ít nhất 1 giờ sau khi phá thai. Nếu đã về nhà và cảm thấy không được khỏe, vượt quá mức chịu đựng của bản thân, hãy tìm kiếm sự trợ giúp y tế kịp thời.

Ngoài những vấn đề nghiêm trọng về sức khỏe có thể xảy ra trong quá trình phá thai bằng thuốc. Khi người phụ nữ đi đến quyết định phá thai, nghĩa là họ còn phải chịu áp lực rất lớn về mặt tinh thần. Người thân, bạn bè cần giúp người phụ nữ vượt qua nỗi đau này bằng cách động viên, an ủi, lắng nghe họ.

Uống thuốc phá thai là một cách phá thai nội khoa, không cần can thiệp phẫu thuật. Tuy nhiên, nhằm hạn chế tối đa các tác dụng không mong muốn của thuốc phá thai, cũng như những biến chứng có thể xảy ra khi thực hiện phương pháp này. Hãy thực hiện phá thai bằng thuốc tại các cơ sở y tế uy tín để được bác sĩ thăm khám trực tiếp và chỉ định thuốc cho phù hợp. 

DS Lê Hải Ngân Hạnh