Bệnh tim có di truyền không? Nguyên nhân?

Chúng ta ai cũng biết trái tim là cơ quan hoạt động không ngừng nghỉ, là cơ quan quan trọng của cơ thể mỗi người. Để cơ thể luôn luôn khỏe mạnh thì trái tim cũng phải luôn được quan tâm, chăm sóc. Khi tìm hiểu về trái tim, rất nhiều người trong chúng ta thắc mắc liệu bệnh tim có di truyền không? Làm thế nào để phát hiện sớm các bệnh lý tim mạch cũng như biện pháp phòng ngừa các bệnh lý này là gì? Bài viết dưới đây sẽ giải đáp cho chúng ta phần nào các thắc mắc đó.

1. Bệnh tim có di truyền hay không?

Bệnh tim có di truyền hay không?

Để trả lời câu hỏi bệnh tim có di truyền không, trước hết chúng ta cần hiểu rằng trái tim có vai trò vô cùng quan trọng với cơ thể chúng ta. Trái tim một khi bị bệnh thì sức khỏe của cả cơ thể đều giảm sút rất nhanh. Các bệnh lý tim mạch xảy ra phần lớn do thói quen sống không lành mạnh, điều độ. Các yếu tố di truyền gây nên các bệnh lý tim mạch chỉ chiếm một phần rất nhỏ, làm tăng thêm nguy cơ mắc các bệnh lý tim mạch.

Một số bệnh lý về tim mạch có tính chất gia đình như: bệnh cơ tim phì đại, bệnh lý động mạch vành, rối loạn nhịp tim, tăng huyết áp,… Nghĩa là nếu như trong gia đình bạn có người mắc bệnh này (như bố mẹ, ông bà…) thì con cái có nguy cơ mắc bệnh cao hơn người bình thường. Việc thăm khám sức khỏe định kỳ để tầm soát các bệnh lý tim mạch là điều cần thiết, giúp giảm bớt nguy cơ mắc các bệnh này. Đồng thời có biện pháp chủ động để can thiệp kịp thời nếu có mắc bệnh.

2. Nguyên nhân của các bệnh lý tim mạch

Có rất nhiều nguyên nhân gây nên các bệnh lý tim mạch. Chúng ta có thể chia ra thành hai loại nguyên nhân: Nhóm nguyên nhân có thể thay đổi, nhóm nguyên nhân không thể thay đổi.

Đối với nhóm nguyên nhân không thể thay đổi bao gồm các nguyên nhân:

• Một số bệnh tim mạch có thể di truyền (những người có tiền sử gia đình mắc bệnh tim mạch sẽ có nguy cơ mắc bệnh lý về tim cao hơn người bình thường).
• Một số nguyên nhân khác như yếu tố về tuổi tác (người cao tuổi hơn thường có nguy cơ mắc cao hơn các bệnh lý về tim mạch, do sự lão hóa tất yếu theo thời gian của cơ thể, trái tim phải làm việc lâu năm nên nguy cơ mắc bệnh cao hơn).
• Một nguyên nhân không thể thay đổi nữa là nguyên nhân về giới tính. Theo kết quả của nhiều nghiên cứu, đã chứng minh nam giới có nguy cơ mắc bệnh lý về tim mạch cao hơn nữ giới. Song lại có chứng minh sau độ tuổi mãn kinh, nữ giới có nguy cơ mắc bệnh lý về tim ngang bằng với nam giới.

Đối với nhóm nguyên nhân có thể thay đổi, thì đây chủ yếu là những nguyên nhân thuộc về lối sống. Chúng ta có thể chủ động thay đổi cũng như điều chỉnh được để giảm thiểu nguy cơ mắc các bệnh lý về tim mạch:

• Nguyên nhân gây mắc bệnh tim mạch có thể là do lười hoạt động thể chất khiến cơ thể trì trệ, ì ạch.
• Ăn uống không lành mạnh, điều độ (chế độ ăn quá thừa chất béo và cholesterol) khiến cơ thể bị thừa cân, béo phì là nguy cơ gây mắc bệnh tăng huyết áp, bệnh động mạch vành…
• Hút thuốc lá, sống trong môi trường khói thuốc lâu ngày

Hút thuốc lá làm tăng nguy cơ mắc các bệnh tim mạch hơn nhiều lần

• Sử dụng chất kích thích khiến trái tim và cả tuần hoàn máu trong cơ thể bị thay đổi.
• Căng thẳng, stress, sinh hoạt không điều độ…

3. Phát hiện sớm bệnh tim mạch di truyền bằng cách nào?

Chúng ta đều đã hiểu rằng các bệnh lý tim mạch có thể có yếu tố di truyền. Chính vì vậy, ta có thể chủ động phát hiện sớm các bệnh lý di truyền nói chung, bệnh lý về tim mạch di truyền nói riêng bằng cách tăng cường tầm soát, thăm khám sức khỏe định kỳ.

Nếu trong gia đình bạn có người mắc một bệnh lý tim mạch di truyền nào đó (như bệnh co thắt động mạch, tăng huyết áp…) thì nghĩa là bạn cũng đã có nguy cơ mắc bệnh cao hơn người bình thường. Việc cần làm của bạn là sớm đến các cơ sở y tế uy tín, nơi có thể thực hiện tốt các xét nghiệm di truyền để thăm khám. Xét nghiệm thường thực hiện thông qua lấy mẫu máu. Sau khi thực hiện xét nghiệm xong, chúng ta có thể biết được mình thừa hưởng yếu tố gì từ gen của bố mẹ, cũng như các bác sĩ tiên đoán các bệnh có yếu tố di truyền cho bạn. Đồng thời, phát hiện những bất thường về bộ gen có tính chất gia đình.

4. Làm gì để có một trái tim khỏe?

Bệnh tim mạch có yếu tố di truyền, song đa phần lại do yếu tố lối sống của chúng ta. Nếu các yếu tố di truyền là không thể thay đổi được, song chúng ta có thể chủ động thay đổi và điều chỉnh lối sống để có một trái tim khỏe mạnh hơn bằng cách:

• Ăn uống điều độ. Hạn chế tối đa các loại thức ăn liền, nước uống có ga hoặc các chất kích thích, các thức ăn chiên xào nhiều dầu mỡ. Tăng cường rau xanh vào chế độ ăn, giảm lượng dầu mỡ. Sử dụng các loại dầu có nguồn gốc thực vật (dầu lạc, dầu ô liu…) thay vì mỡ động vật trong khẩu phần ăn hàng ngày.
• Tập thể dục thể thao điều độ và phù hợp với bản thân. Việc vận động thể chất giúp cơ thể nâng dần sức chịu đựng, hạn chế tích tụ mỡ thừa, giúp cơ thể cân đối và tinh thần thoải mái hơn, thì bạn có thể giảm thiểu được nguy cơ mắc bệnh tim mạch đáng kể, cho dù bạn có thừa kế di truyền mắc các bệnh tim mạch hay không.

Vận động thể chất giúp trái tim khỏe mạnh hơn

• Không hút thuốc lá, tránh xa môi trường khói thuốc. Nghiên cứu đã chỉ ra, người hút thuốc lá có nguy cơ làm tăng tỉ lệ tử vong, biến chứng ở bệnh nhân tim mạch lên nhiều lần.
• Suy nghĩ tích cực và sống chan hòa, vui vẻ: Thái độ sống quyết định rất nhiều đến sức khỏe bản thân. Đối với người có bệnh lý tim mạch thì cần phải lạc quan, suy nghĩ tích cực, tránh lo âu, cảm xúc quá mức làm tăng nguy cơ xuất hiện triệu chứng bệnh.
• Khám sức khỏe định kỳ tầm soát các bệnh lý tim mạch: Việc phát hiện sớm các bệnh lý tim mạch rất quan trọng đối với việc làm chậm tiến triển của bệnh cũng như định hướng chữa trị bệnh.

Như vậy, sau bài viết này chúng ta đã có thể trả lời cho câu hỏi bệnh tim có di truyền không. Và để có một trái tim luôn khỏe mạnh thì việc kết hợp chế độ ăn uống và sinh hoạt lành mạnh luôn là yếu tố quan trọng hàng đầu.

Nguyễn Thị Sen