Nội soi cắt Polyp ống tiêu hóa ( thực quản, dạ dày, tá tràng, đại trực tràng)

1. Đại cương

Nội soi cắt polyp ống tiêu hóa là kỹ thuật cắt rời polyp ra khỏi niêm mạc ống tiêu hóa đồng thời lấy ra ngoài làm xét nghiệm tế bào học.

2. Chỉ định

Polyp tiêu hóa trên và dưới

3. Chống chỉ định

3.1. Chống chỉ định tuyệt đối

– Nghi ng thủng ruột, viêm phúc mạc
– Viêm đại tràng cấp tính
– Trụy tim mạch, hô hấp không ổn định
– Chấn thương đốt sống cổ

3.2. Chống chỉ định tƣơng đối

– Giảm tiểu cầu nặng hoặc các bệnh lí khác gây chảy máu
– Nhiễm trùng máu
– Tiền sử mới phẫu thuật ống tiêu hóa
– Dãn ruột do ngộ độc, tắc ruột
– Phình động mạch chủ bụng

4. Chuẩn bị

4.1. Người thực hiện qui trình kỹ thuật

Nhóm nội soi 01 bác sĩ và 03 điều dưỡng , nhóm gây mê 01 bác sĩ và 02 kỹ thuật viên gây mê).

4.2. Phương tiện

01 hệ thống nội soi tiêu hóa kèm theo các dụng cụ can thiệp như lọng cắt polyp, máy cắt đốt, 01 máy thở và phương tiện gây mê hồi sức.

4.3. Người bệnh

Khám lâm sàng, khai khác tiền sử nội soi, phẫu thuật, giải thích nguy cơ, nhịn ăn uống, làm sạch đại tràng.

4.4. Hồ sơ bệnh án

Phiếu chỉ định nội soi cắt polyp ống tiêu hóa trên và dưới, giấy cam đoan, 01 bệnh án kèm theo bộ xét nghiệm thông qua mổ và các xét nghiệm khác (nếu có).

5. Các bước tiến hành (Thời gian khoảng 50-90 phút/1 người bệnh)

5.1. Kiểm tra hồ sơ 15 phút
5.2. Kiểm tra người bệnh 15 phút
5.3. Thực hiện kỹ thuật 20-60 phút
Gây mê nội khí quản (tránh hội chứng hít khi lấy polyp ra ngoài từ ống tiêu hóa trên).
Nội soi dạ dày và đại tràng xác định số lư ng, vị trí và hình thái polyp. Đánh giá khả năng can thiệp đối với các polyp.
Nguyên tắc : Cắt ngay tất cả các polyp khi nhìn thấy đối với polyp thiếu niên , vì sau đó có thể không tìm thấy nữa. Bệnh lí polypose: cắt nhiều đợt , khoảng 20 polyp/1 đợt, nếu polyp dày đặc cần mời hội chẩn ngoại.

Kỹ thuật cắt polyp:
– Đưa lọng đến vị trí có polyp, mở lọng ôm lấy đầu polyp sau đó tụt xuống ôm lấy chân polyp. Đẩy vỏ nhựa của lọng sát với cuống polyp, thắt từ từ lọng cho đến khi có cảm giác chặt tay. Kéo nhẹ đầu polyp lên, kiểm tra kỹ không để niêm mạc trực tràng chui vào lọng và không chạm thành trực tràng

– Cắt đốt 2-3 giây, xen kẽ pha cầm máu và pha cắt, lọng sẽ từ từ được thắt chặt dần đến khi polyp bị cắt rời hoàn toàn. Lấy polyp ra ngoài làm giải phẫu bệnh.

– Polyp không cuống : Tiêm nước muối sinh lí ở phần ranh giới giữa polyp và niêm mạc lành để tách niêm mạc và polyp để tạo cuống. Trường hợp khó, không an toàn : phải cắt polyp thành nhiều mảnh nhỏ.

– Polyp cuống to : Thời gian cầm máu đốt kéo dài hơn để tránh chảy máu.

– Ống tiêu hóa bẩn : bơm rửa sạch, quan sát rõ chân polyp trước khi cắt.

6. Theo dõi

– Theo dõi biểu hiện: toàn trạng, tim mạch, hô hấp, tri giác, ỉa máu, đau bụng, chướng bụng, …

7. Tai biến và xử trí

– Chảy máu : Cầm máu qua nội soi, mời hội chẩn ngoại và hồi sức cấp cứu, xét nghiệm máu nếu diễn biến nặng.
– Thủng : kẹp clip và mời hội chẩn ngoại, chụp X quang, siêu âm.
Ghi chú
– Tai biến chảy máu, thủng ruột xuất hiện ngay lập tức hoặc sau 5-7 ngày.

Trích ” Hướng dẫn quy trình kỹ thuật Nhi khoa”

BỘ Y TẾ